60 
PARS SPECIALIS. LIB. III. CAP. VII. TIT. II. §. 423.  6820 —6837. 
vocari non oportet ; sed adversus eum, cum quo 
6829) — L. 4. pr. §.3. D. cod. (Ulp.) Per hoc 
tibi idem praedium commune esse coepit, com 
iudicium corporalium rerum fit divisio, quarum 
muni dividundo iudicio consiste, et ea actione 
rerum dominium habemus, non etiam heredita 
aut universum praedium, si licitatione viceris, 
tis. — §. 3. Sicut autem ipsius rei divisio venit 
exsoluta socio parte pretii, obtinebis , aut pretii 
in communi dividundo iudicio, ita eliam prae 
portionem, si meliorem alius conditionem ob 
stationes veniunt, et ideo si quis impensas fece 
tulerit, consequeris. Quodsi divisio praedii sine 
rit, consequetur. Sed et si non cum ipso socio 
cujusquam iniuria commode fieri poterit, por 
agat, sed cum herede socii , Labeo recte existi 
tionem suis finibus tibi adiudicatam possidebis. 
mat impensas et fructus a defuncto perceptos 
Ioc videlicet custodiendo, ut post litis contesta 
venire. Plane fructus ante percepti, quam res 
tionem nemo nec partem suam, ceteris ciusdem 
communis esset, vel sumtus ante facti in com 
rei dominis non consentientibus, alienare possit. 
muni dividundo iudicium non veniunt. 
6850) - L.6. §. 2. D. eod. (Utp) Sive autem 
(215.) 
6835) — L.7.§. 15. D. eod. (Ulp.) Si debitor 
locando fundum communem , sive colendo de 
communis praedii partem pignori dederit, et a 
fundo communi quid socius conseculus sit, com 
domino alterius partis provocatus creditor eius. 
mini dividundo ludicio tenebitur. Et siquidem 
aut ab alio creditore alterius debitoris licenda 
communi nomine id fecit, neque lucrum, neque 
superaverit, et debitor cius, cui res fuit adiu 
damnum sentire eum oportet ; si vero non com 
dicata, velit partem suam praedii recuperare 
muni nomine, sed ut lucretur solus , magis esse 
soluto eo, quod ipse debuit, eleganter dicitur, 
oportet, ut et damnum ad ipsum respiciat. Hoc 
non esse audiendum , nisi et cam partem para 
autem ideo praestat communi dividundo iudicio 
tus sit recuperare , quam creditor per adiudica 
quia videtur partein suai non potuisse expedite 
tionem emit. Nam et si partem vendideris rei, 
locare. Ceterum non alias communi dividundo 
et prius, quam traderes emtori, communi divi 
iudicio locus erit, ut et Papinianus scribit, nisi 
dundo iudicio provocatus fueris, alteraque pars 
id demum gessit aliquis, sine quo partem suain 
tibi adiudicata sit, consequenter dicitur, ex emto 
recte administrare non potuit ; alioquin, si po 
agi non posse, nisi totam rem suscipère fuerit 
tuit, habet negotiorum gestorum actionem, ea 
paratus, quia haec pars beneficio alterius ven 
que tenetur. 
ditori accessit ; quin immo etiam ex vendito posse 
6851)— L. 8. §. 2.5. D. cod. (Paulus.)- §. 2. 
conveniri emtorem , ut recipiat totum. Solum 
Venit in communi dividundo iudicium etiam, si 
illud spectandum crit, num forte fraus aliqua 
quis rem communem deteriorem fecerit, forte 
venditoris intervenit. Sed et si distracta parte 
servum vulnerando, aut animum eius corrum 
cesserit victus licitatione venditor, aeque pre 
pendo, aut arbores ex fundo excidendo. — §. 3 
tium ut restituat ex emto tenehitur. Iaec cadem 
Si communis servi gratia noxae nomine plus 
et in mandato ceterisque huius generis iudiciis 
praestiterit socius , aestimabitur servus. el cius 
servantur 
partem eonsequetur. 
6852 — L. 20. D. cod. Si is, cum quo fun 
Nor. 4. 
dum communem habes, ad delectui non re 
spondit, et ob id motu iudicis villa diruta est, 
L.7. §. 1. D. eod. 1 id. 4908. 
aut arbusta succisa sunt, praestabitur tibi de 
L. 22. §. 5. D. fam. ercisc. V'id. 4966. 
trimentum iudicio communi dividundo. Quid 
quid enim culpa socii amissum est, eo iudicio 
Nor. 5 et 6. 
continetur. 
6850)—5.5. J. de off iud. (IV. 17.)... Quodsi 
Nor. 2. 
de una re, veluti fundo, si quidem iste fundus 
commode regionis divisionem recipiat, partes 
6855)— L. 9. D. eod. (African.) Sed et post 
eius singulis adiudicare debet, et si unius pars 
quam socius servi communis nomine de peculio 
praegravare videbitur, is invicem certa pecunia 
in solidum damnatus esset, si apud socium res 
alteri condemnandus est; quodsi commode dividi 
peculiares intercidant . nihilominus utile esse 
non possit, vel homo forte aut mulus erit, de 
jndicium communi dividundo ad recuperandam 
quo actum sit , tunc totus uni adiudicandus est, 
partem pecuniae; alioquin iniquum fore, si tota 
et is invicem alteri certa pecunia condemnandus. 
ea res ad damnum eius, qui iudicium accepe 
L. 1. C. comm. dirid. l'id. 6854. 
rit, pertineat, quum utriusque domini pericu 
6857) L. 5. C. eod. (Alerand.) Ad officium 
lum in rebus peculiaribus esse debeat. Nam et 
arbitri, qui inter te et fratrem tuum pro divi 
enin, qui mandatu domini defensionem servi 
dendis bonis datus fuerit, ea sola pertinent, quae 
susceperit, omne, quod bona fide praestiterit 
manent communia tibi et illi. Nam ea, quorum 
postea interei 
servaturum, quamvis pecutium 
partem is vendidit, cum emtoribus tibi commu 
derit. Haec ita, si neutrius culpa intervenerit 
nia sunt, et adversus singulos arbitrum petere 
peculio agitur. 
Etenim dominum, cum quo de 
debes, si ab illorum quoque societate discedi 
petitori cedere 
si paratus sit rebus peculiaribui 
placeat. Cum autem regionibus dividi commode 
seilicet si sine 
ex causa audiendum putavit, 
aliquis ager inter socios non potest, vel ex plu 
dolo malo et frustratione id faciat 
ribus singuli, aestimatione iusta facta unicui 
L. 1. J. 8. D. de superficichus. Vid. 5148. 
que sociorum adiudicantur, compensatione pre 
L. 19. §. 4. D. comm. divid. Fid. 5762. 
tii invicem facta, coque, cui res maioris pretii 
Nor. 3. 
obvenit, ceteris condemnato; ad licitationem 
nonnunquam etiam extranco eintore admisso, 
5. 5. J. de off. iud. Vid. 4315. 
maxime si se non sufficere ad iusta pretia alter 
6854)âL. l. C.communi diridundo. (IIl. 57.) 
ex sociis sua pecunia vincere vilius licitantem 
(Antonin.) Frater tuus si solam portionem prae 
profiteatur. (224.) 
dii ad se pertinentem distraxit, venditionem re-