à Xutho A Eolifilio, qui huic regioni dominabatur dictam fuisse obseruo. Catanam verò ad ea litora, quibus Naxus petebatur, portum aliquando habuisse insignem. Sed postea A Etnae profluuio cineribus, pumicibus vastissimisq́ue saxis obstructum à scriptoribus proditum memoriae

est. Triain vrbe Theatra fuére; fuit & Sacrarium Cereris in qro Deae signum perantiquum in intimis penetralibus erat: ad quod viris aditus non patebat; sacraq́ue per mulieres ac virgines conficiebantur. Adhaec Gymnasium honestissimarum acliberalium artium & disciplinarum; quod Marcellus Syracusis captis erexerat. Thermae quoque in eadem erant columnis & epistylijs marmoreis ornatissimae. Horologij

vsum, primo bello Punico M. Valerium Messallam ex Catana Romam induxisse proditũ est. Catanae os antiquitas ab equestri militia cõmẽdat; item & ab eruditione, ab opibus, & omniũ rerum copia. Summus apud eos magistratus fuit, quẽ Proagorum vocabãt, celebrantur & duo fratres germani Catanẽles ob insigné in parẽtes pietatẽ Anapias & Amphinomus. nã quum A Etna flãmis lõgè lateq́; grassaretur; alter patrem, iste matrẽ quos senium retardabat, humeris exceptos per medios ignes, cedẽtibus etiã tam piofacto flãmis extulerunt grata ad posteritatem ea officij memoria fuit: loca namq; piorũ campũ vocarũt: & fratribus defunctis solénes ludos, quos magna põpa maximoq́; totius Siciliae

cóuentu quotãnis deinceps celebrarent dedicauerunt. Ceterùm Catanaei quamuis societatẽ contra Athenienses cum Syracusanis coijssent:

quorundam tamen calliditate persuasi, Alcibiadem, Niciam & Lamachum Graecorũ duces excluso exercitu in vrbem admiserant: quumq́ue Alcibiades pro concione omnium oculos & animos in se conuertisser, milites perfractis prostratisq́ue per vim portis in vrbem irrumpẽtes, Catanenses ad deditionem & societatem cogunt. Catanam inde Athenienses belli sedcm, nauiumq́ue stationem & commeatuum horreum actutum perfugium habuerunt. Hinc ager Catanensis frequẽti Syracusanorum populatione vexabatur: donec Nicias & Demosthenes

Atheniẽsium duces à Gylippo Lacedemonio ad Lepada collem profligati, Catana prohiberentur; nec multo post Catanaei cum Syracusanis pacem facerent. Tandem quum Timoleon Syracusanorum libertatẽ contra Dionysiũ propugnaret, Mamercus Catanae Tyrannus, vir opibus & rerum peritia clarus, cum Timoleonte ad Dionysium opprimẽdum foedus percussit, & stipendium militibus suis accepit. Ceterùm simulatq́ue repentina maximaq́ue Timoleontis incrementa, suae quoque dominationi exitiosa metuere caepit, violata pace Syracusana ad Icetam Leontinorum tyrannum & Poenorum duces defecit: quae perfidia non diu inulta remansit. Timoleon namque interfecto Iceta & restitutis
I 2