72.
tere io penso, c'habbiano à leggersi in questo modo. Ioui. Optimo. Maximo. Senatus. Populus. Que. Romanus. Votis. Susceptis. Pro. Salute. Imperatoris. Caesaris. Quod. Per. Eum. Respublica. In. Ampliore. Atque. Tranquilliore. Statu. est. La qual medaglia si uede essere stata battuta in occasione di uoti fatti, per la salute di Augusto. Questi voti, come si è detto altroue, in tal modo si faceuano. cioè publicamente si faceua il voto, di fare le feste ouero gli spettacoli in Roma, se l'Imperadore viueua ò si conseruaua. V. X. XV. XX. anni nel medesimo buono stato, in cui allora si trouaua. Da che furono poi questi voti chiamati Quinquennali, Decennali, &c. Ond è che tante medaglie si ritrouano in rame di varij Imperatori, & spetialmente de'posteriori, ne i cui riuersi si leggono
VOT. X. XX. XXX
. Et io mi ritrouo tre bellissime medaglie in rame di Balbino, di Pupieno, & di Gordiano il terzo, che hanno tutte e tre per rouescio vna Corona ciuica, dentro alla quale leggonsi queste lettere
VOTꞀS DECENNALLBVS. S. C
. I quali voti noi dobbiam credere, che fosser fatti dalla Republica per la salute di questi tre Imperadori in un'istesso tempo, quando tutti tre insieme gouernauano l'imperio Romano, & in quella occasione, che essi furono creati Capitani dal Senato contra Massimino. Soleuano ancora in Roma i Proconsoli & i Consoli, fare solennemente questi voti in prima nella città, innanzi che essi si partissero, per andare nelle prouincie, promettendo à gli Iddij publicamente per uoto nel Campidoglio, ò giuochi, o Tempij, oueramente doni al populo, se ritornauano: il qual costume ci spiega T. Liuio, nel lib. 2. della quinta Deca, con queste parole. Eo die decreuit Senatus, ut C. Popilius Cos. Ludos per dies decem Ioui Opt. Max. voueret, donaq́; circa omnia puluinaria dari, si respublica decem annos in eo statu fuisset. Ita vt censuerant in Capitolio, vouit Cos. ludos fieri, donariaq́; dari, quanta ex pecunia decreuisset Senatus, quum centum & quinquaginta non minus adessent. Praeeunte verba Lepido Pontifice. Maximo, id votum susceptum. Et ancora al lib. 1. della medesima Deca, scriue in questo modo. Nam cum concione aduocata fugam è castris à Manlij aduersis auribus militum, quippe qui primi ipsi fugissent, iactasset, ingessissetq́; probra M. Iunio, quòd se dedecoris socium collegae fecisset, ad extremum utrumq́; decedere prouincia iussit. Quòd cum milites Consulis imperio dicto audientes futuros se se dicerent, quum is more maiorum secundùm vota in Capitolio nuncupata, lictoribus paludatis profectus ab vrbe esset. Et ancora nel medesimo luogo. Consules etiam votis in Capitolio nuncupatis, in prouincias profecti sunt. Suetonio etiandio nella vita di Augusto, fa di questi voti mentione. Quo animaduerso, vota quae in proximum lustrum suscipi mox est, collegam suam Tiberium nuncupare iussit. nam se, quanquam conscriptis paratisq́; tabulis, negauit suscepturum, quae non esset soluturus. &c. Il medesimo nella vita di Nerone. Votorum nuncupatione magna iam ordinum frequentia vix repertae Capitolij clanes. &c. Et appresso in Tiberio. Ad extremum vota pro itu & reditu suo suscipi passus. Onde leggiamo anco in Plinio. Nuncupare vota, & pro aeternitate Imperij, & pro sa-