DIL SIRCHIO
153
no tanto poche, siccome ne da indizie Strabone,
raccontando il gonfiamento che facevano, e Ru¬
tilio chiamandole geminae, che se non erro, si-
gnifica non molto minori di quelle dell' Arno.
Certo che se l'Ausere fosse stato un Fiumicello,
Torrente com è Mugnone, niuno avrebbe det-
to, che Pisa era situata tra l'Arno, e l'Ausere;
siccome non è mai stato detto, che Firenze fosse
situata tra l'Arno e 'l Fiumiciattolo Mugnone, con-
tuttochè (intendo del primo Cerchio) ella vera¬
mente lo fosse
Tre sono principalmente coloro, che hanno in¬
trapreso a schiarire l'Istoria dell' antico Ausere,
o Esare. Il primo è l'eruditissimo Pier Vettori,
il quale dice: Cingebant (Pisas) magna ex par-
te duo Flumina Arnus, & Auser, quorum alterum
mediam hodie secat, alterum vero longe discessit,
a Moenibusque ipsis abiit, nomine tantum ibi re-
licto: parva enim vis aquarum collecta e fontibus
quibusdam, rivulisque, alveum ipsius occupavit,
Auserque hodie vocatur (Oseri vel Osoli) quu no-
mine prius fluvius, qui ex eo latere Urbem strin-
gebat, appellabatur. Ille autem mutato nomine
Serchius, per Agrum Lucensem fluens, in Ma-
reque erumpens, vocatur, cum olim in Arnum in-
fluens nomen illic amitteret. Factum autem id ar-
tificio humano traditur, alioque derivatus Auser,
ne Pisanum Agrum violaret; sive ut commoda
quaedam, utilitatesque afferret iis, quo nunc a
vetere Alved derivatus deductus est. Il parère di
quest' Uomo dottissimo parrebbe decisivo, se non
vi facesse ostacolo l'Arciprete Roncioni, che nel-
(i) V., Pogg. Ist. Fior. ac. 7.
(1) Var. Lect. lid. 17. Cap.
Leon. Aret. Hist. Fl. L. 2.