97
ad Religionis tutelam. Tres Cyclopes
Vlcano satis, ij que mo¬
noculi. Venetis Sexcenti non satis
& quidem Argi oculis
pleni, ob peritiam, & diligentiam.
Si eorum turbam, indu¬
striam, sudores, opera, si fornaces, si flammas, si caldaria
si palas, si cacabos, si incudines, si malleos, si folles, si
phalangas, si cetera ferramenta inspicias, totas huc insulas
Vulcanias commigrasse dicas: Singulis bombardarum ma¬
gistris multos Vulcanos non claudos, & tardos, sed integros,
& agiles inesse putes. Fornaces accensae Aetnas, & Vesuuios
referunt: tantas eructant flammas, tanta euomunt incendia
tot nubes fumeas ostendunt, tanta voracitate lignorum strues
consumunt: Vnaquaeque multarum syluarum igneà stra¬
ges est. Nec per interualla sicut Aetna, & Vesuuius inter¬
rupta, sed iugiter continentia mittunt incendia: Ingeniosus
ignis, metallum acceptum ducit in riuos, fundit in fluuios,
& fluit ipse instar amnis, per fusiles metalli vias, hoc igne¬
scente, illo liquescente, stupentibus vicinis aquis illos ignium
liquidos fluxus, eosque Furtiui liquoris arguentibus. Gigantes
apud Vulcanum fulmina formabant exigua, artifices apud
Venetos tormenta fabricant Gigantea. Porriguntur, qualis
Titius per iugera mole vasta, & lassant visus longitudine; ve¬
rùm ijdem, qui grauant pondere, posteà artificio leuant
& facilè mouent: imponunt in lateribus nauium, in pinnis
murorum, in culminibns turrium, & inde explodunt, &
in volaticos globos incitant. Quin, & ipsa per se enormia
poliunt, & ornant emblematis, floribus vestiunt, ramis
opacant, anaglyptis distinguunt, vt mortium terrores illu¬
dant, amore illecebrarum aenearum. Addunt stemmata gen¬
tis, & arma Reipublicae, quòd illa tormenta sint argumen¬
ta nobilitatis, pignora posteritatis: Verè tormenta appellan¬
tur, quippequae antequàm formentur tormenta patiuntur.
Comburuntur, ignescunt, pulsantur, tunduntui
maceran¬
tur, eliquantur
retorquentur, vt euadant tormenta. Re¬
ctè bombardas dicunt; propterea quàd edito tombo ar¬
deant;