LIBER DECIMUS CAP. IX
et in longitudine aequalia spatia fient. Ita quo loci describuntur lineae
eas, quae sunt in longitudine , secantes ’, facient decussationes, et in
decussationibus finita puncta 2.
His ita emendate descriptis, sumitur salignea tenuis, aut de vitice
secta regula, quae uncta liquida pice figitur in primo decussis puncto;
deinde traiicitur oblique ad insequentes longitudinum et circinationum
decusses ’ : item ex ordine progrediens singula puncta praetereundo, et
circum involvendo collocatur in singulis decussationibus : et ita perve¬
nit, et figitur ad eam lineam, recedens a prima in octavum punctum,
in qua prima pars eius est fixa. Eo modo quantum progreditur obli¬
que per spatium et per octo puncta, tantumdem in longitudine pro-
cedit ad octavum punctum . Eadem ratione per omne spatium longi-
tudinis et rotunditatis singulis decussationibus oblique fixae regulae per
octo crassitudinis divisiones involutos faciunt canales, et iustam cochleae
naturalemque imitationem. Ita per id vestigium aliae super alias figun¬
tur unctae pice liquida, et exaggerantur ad id , ut longitudinis octava
pars fiat summa crassitudo. Supra eas circumdantur, et figuntur tabu-
lae, quae pertegant eam involutionem : tunc hae tabulae pice saturantur,
et laminis ferreis colligantur, ut ab aquae vi ne dissolvantur. Capita
EMENDATIONES
eas ... secantes — Ferunt Codices et Editiones , lineae quae sunt in longitudine spectantes ;
non intelligo. Mendum profecto subest in voce spectantes, quam in aliam secantes converto, ut se
gitudinem lineis, puncta tantum in iis designasse,
tur. Equidem animadverto, Vitruvium ductis per lo
it secantes e
heic loquit
aliae rotundationis lineae traduci debent, de quibi
persiciendam
i, adiecto etiam pronomine
sunt in longitudine. Quare ita scripsi
onem, bene advertit Galianus in annotationibus, dum C
ad insequentes ... decusses — Inver
iones vel circuitiones decussis vel decusis. Editores univei
dices dant, ad insequentes longitudines et cii
receperunt circuitiones, et locundus cum ceteris posuit decussium. At quis non videt, scribendum esse dd
insequentes longitudinum et circinationum decusses? Vox circinatio a Codicibus Vaticanis 8, 12 exhibita magis
placuit ob uniformitatem.
ILLUSTRATIONES
in tot partes aequales, quot canales assignandi sunt
cuniculatim sonat vox dös , sed cochleae formam
cochleae . Putaverunt aliqui , unum tant
habentes; deinde quid sibi volunt verba, machinarum
dedisse suae cochleae Archimedem: Carda
amfractibus circumfusi , cum textus tradat , aig
sarii visi sunt. Vitruvius qu
épraviats i o u
I) tres necess
ha, idest
repir
einde const
um memorat
impulsibus organicis ci
machinarur
elicem voloun¬
o in antec
e dividantur circumferen
t pro canalibus octo: quart
tur? Cochleae etymologia in promptu est a voce xo;
pplicata regula ad ult
e in partes octo, ita ut a
limacis testa, quae est tortilis et turbinata uti haec
sionis inter se respo
aput lineae, puncta divis
china. De hac in Elementis H
lydraulicis Auctores trac
adem regula ducantur lineae octo per longitudinem:
a Vitruvio describiti
verunt : restat de ea agere,
ad intervalla aequalia octavae parti circumferentiae si¬
2 Sit igitur tignum roti
um AA, uti in Tabu
gnentur totidem circuli paralleli, qui ad
IXXI (Fig. 12), cuius crassitudo, scilicet diametr
um secent lineas illas. Demum p
sit sexta decima pars longitudinis; sic enim se habet di¬
infra videbimus.
gitus ad pedem. Dividantur capita sive circumferentiae num canales oblique ducantt