DE ARCHITECTURA 
ratione cnodaces in capitibus et armillis inclusit '. Ita cum trientales ' a 
bobus ducerentur, in armillis inclusi cnodaces versabant rotas; epistylia 
vero inclusa, uti axes in rotis, eadem ratione qua scapi, sine mora ad 
opus pervenerunt 33. Exemplar autem erit eius, quemadmodum in palae¬ 
stris cylindri exaequant ambulationes. Neque hoc potuisset fieri, nisi pri¬ 
mum propinquitas esset ; non enim plus sunt a lapidicinis ad fanum quam 
millia pedum ’ octo ; nec ullus est clivus sed perpetuus campus “. 
Nostra vero memoria cum colossici Apollinis in fano basis esset a 
vetustate diffracta, et metuentes, ne caderet ea statua et frangeretur, lo¬ 
caverunt ex eisdem lapidicinis basim excidendam ’. Conduxit quidam 
EMENDATIONES 
et epistyliorum ... inclusit — Haec erat communis Codicum et Editionum saec. XV lectio , et epistyliorum 
capita in medias rotas inclusit, eadem ratione chodaces et armillas in capitibus inclusit. Eam in hanc formam 
redegit locundus, et epistyliorum capita in medias rotas eadem ratione cum chodacibus et armillis inclusit. 
Viguit haec lectio ad Schneiderum usque, qui Codicibus adhaerens, tamen inseruit cum ante vocem cnodaces 
ab eo et a nobis, uti supra monuimus, receptam. Reprobanda quidem est locundi et ceterorum licentia, sed 
nihilo tamen secius emendatione indigent postrema Codicum verba : cnodaces enim tantum in epistyliorum ca¬ 
pitibus inclusi esse debuerunt, non ita vero armillae 
quas in transversariis scapis infigi oportuit. 
Priori ita¬ 
tibus et ar. 
ato , dicatur eadem ratione cnodaces in capi 
que inciso, quod bene se habet, iuxta Codices serve 
millis inclusit; sic parumper immutata verborum positione , ac voce armillis cum Codicibus Vaticano 9 et Corsi- 
niano recepta , optime se habet locutio; cum reapse cnodaces in capitibus et armillis inclusi sint, in illis enim 
implumbati sunt, in his versantur, quemadmodum in simili Chersiphronis machina superius rela 
quidem mihi persuadere non possum , trientales scapos a Vitruvio appellatos fuisse trientes 
trientales — E 
icum lectio, et Editiones universae ferunt. Contractam opinor a Notariis tradi- 
quemadmodum communis Codi¬ 
tam fuisse vocem illam, cuius loco legendum putavi trientales, 
nempe scapi, veluti paulo supra nominantur. 
pedum — Chandlero docente (Itin. Asiat.) octo millia p 
pedum intercedunt a lapidicinis , de quibus heic 
mentio est , ad Ephesiae Dianae templum . Hac usi notitia oj 
pportune Rodus, Bipontina, et Schneiderus vul¬ 
gatam in Codicibus et Editionibus ceteris vocem passuum converteru 
unt in pedum. Scis, quam facile voces 
istae per sigla plerumque in manuscriptis expressae confundantur, 
ILLUSTRATIONES 
13 Metagenis machinam exhibet Tabula CXXVIII 
15 Fortasse haec Apollinis statua fuit Opus illud 
ig. 22). In rotis A inclusa sunt capita epistylii B: 
Myronis, quod Antonius Triumvir Ephesiis abstulit, et 
na longa , transversaria, cnodaces, armillae, et reli 
reddidit, veluti 
at Plinius (Hist. Nat. 
19). Haec autem 1 
ua, uti in Chersiphronis machina. Rotarum intervalla 
tutio accidit verisimili¬ 
iter epistylia et earum peripheriam materia re 
quando Augustus in Graeciam profectus est circa 
runt Caesariani Continuatores, Rusconius, Perrai 
lum Romae pecxxxi, uti fert nota chronologica: 
Galianus, Ortisius, Ursinus, et Bioulius: ligna aliquot 
picta Historiae Dionis (LIV 7) . Coniecturam han 
interposuerunt Newtonus , et Rodus, quos ego sequor. 
dicit Straticus, infirmari ab ipsa Vitruvii narratione 
14 Exemplar hoc potius Chersiphronis machinae 
qui scripsit, basi a vetustate diffracta, metuentes 
quam Metagenis convenit ; prima enim scapo colum¬ 
ne caderet ea statua et frangeretur 
rram vere exaequaba 
t, secunda duabu. 
nae integro ter 
excidendam ex lapidicinis. Sed Vitruvius non affir¬ 
is sulcabat. Quare concludendum esset 
rotis eam 
mat, statuam eo tempore, quo basim renovari decre¬ 
cum Galia 
tegram locutionem ab Exemplar 
tum est , super basim stetisse : e contra facile credi 
em usque ad per 
rpetuus campus reponendam esse 
potest, reddita statua , cum de ea suo loco reponenda 
er verbum volvel 
rentur et periodum Cum autem. 
ageretur, Ephesios , visa basi a vetustate d 
simplicius dicam, pronomen eius referendum esse ad 
eam renovandam curavisse , metuentes ne statua iterum 
machinam Chersip 
superimponenda caderet, et frangeretur.