LIBER DECIMUS CAP. III 
CAPUT III 
DE ALIA MACHINA TRACTORIA EX DUOBUS TIGNIS 
CUM ERGATA ET TYMPANO PRO COLOSSICOTERIS 
Sin autem colossicotera amplitudinibus et ponderibus onera in operi¬ 
bus fuerint , non erit suculae committendum, sed quemadmodum su- 
cula cheloniis retinetur, ita axis includatur habens in medio tympanum 
amplum , quod nonnulli rotam appellant, Graeci autem po , alii 
ppógov vocant '. In his autem machinis trochleae non eodem sed alio 
modo comparantur ; habent enim et in imo et in summo duplices orbi- 
culorum ordines 2. Ita funis ductarius traiicitur in inferioris trochleae 
foramen, ut aequalia duo capita sint , funis cum erit extensus ; ibique 
secundum inferiorem trochleam resticula circumdata et contenta, utrae- 
que partes funis continentur , ut neque in dextram neque in sinistram 
partem possint prodire. Deinde capita funis referuntur in summa tro- 
chlea ab exteriore parte, et deiiciuntur circa orbiculos imos; et redeunt 
ad imum, coniiciunturque infimae trochleae ad orbiculos ex interiore 
parte ; et referuntur dextra ac sinistra ad caput summae trochleae circa 
orbiculos summos; traiecta autem ab exteriore parte referuntur dextra 
ac sinistra tympanum in axe , ibique , ut haereant, colligantur. Tum 
autem cirça tympanum involutus alter funis refertur ad ergatam , et is 
circumactus tympanum et axem versat, funes circum axem se involvendo 
EMENDATIONES 
duoteoboy — Codicum corruptela varis locum dedit sententiis ; retinent illi amphiesen, amphieren, amphier¬ 
sen, amphresen, et alia huiusmodi magis quoque depravata. Postremam vocem praetulerunt Editores saec. XV 
uod Laëtus parva mutatione a maluit legère 
at locundus scripsit àupt, annuentibus ceteris, nisi qu 
quemadmodum tradit etiam 
qui (Adv. XVI 14) vellet , 
Haec nihilominus non placuerunt Turnebo 
, quip 
Codex Vaticanus 11 s. m., vel potius dupisw . Mihi tandem visum aptius vocabul 
propius corruptae Codicum scripturae accedat, et luculentius eius tympani effectum exprimat, cum so 
ac circum trahens. 
osequendum iudico, qui scripturae consuluit edens traiecta, licet Co¬ 
— Schneiderum laudibus 1 
sint traiecti, quae vocis terminatio nullo pacto convenire potest. Aper¬ 
dices exhibuerint, et Editores repeti¬ 
tum namque omnibus est, participium istud ad capita funis referri, quae totam hanc regunt periodum, ideo¬ 
que traiecta in neutro genere esse scribendum. 
ILLUSTRATIONES 
polyspaston 
2 Hoc trochlearum genus attinet ad 
Axis cum rota pertinet ad potentiarum classem, 
vanda onera 
quae est alia ex quinque potentiis ad ele¬ 
qui consideratur 
quae respicit axem in peritroc 
Quaelibet enim machina ex multis orbiculis poli 
teres quam apud 
que potentiis tam 
dicitur ; licet Vitruvius in capite sequenti aj 
thematicos, uti iam in annotatione prima 
rer vldeatur. 
hanc machinae tantum ex uno tigno aptar 
capitis primi huius Libri innuimus.