LIBER NONUS CAP. VIII 
columna, aut parastatica 9 horae describuntur, quas sigillum egrediens 
ab imo virgula ’ significat in diem totum, quarum brevitates aut cre- 
scentias cuneorum “ adiectus aut exemptus " in singulis diebus et men¬ 
sibus perficere cogit . Praeclusiones aquarum ad temperandum ita sunt 
constitutae : metae fiunt duae, una solida, et una ’ cava, ex torno ita 
perfectae, ut alia in aliam inire convenireque possit ; et eadem regula 
laxatio earum aut coarctatio efficiat aut vehementem aut lenem in ea 
vasa aquae influentem cursum . Ita his rationibus et machinatione ex 
aqua componuntur horologiorum ad hibernum usum collocationes “ 
EMENDATIONES 
virgula — Optime Rodus, Bipontina, et Schneiderus restituerunt Codicum et Editionum saec. XV lectionem 
virgula, quam locundus et reliqui converterant in virgulae, sensu reluctante. E contra, voce in sextum casun 
gula egrediens sigillum ostendit horas. 
relata, conveniunt omnia, et consona fit lectio sequentibus verbis, 
aec. XV retinent una. Editores omne 
et una — Placuit locundo scribere altera, dum Codices et Editiones se 
qui expunctam immerito vocem una revocavi, cui tamen, 
reliqui locundo morem gesserunt, at non item 
articulam et locutionis gratia. 
docentibus Codicibus Vaticanis 8, 13 , praeposi 
ILLUSTRATIONES 
sunt. En altera difficultas, quae Vitruviani textus ex¬ 
9 Vox parastatica adiectivi reapse speciem prae¬ 
plicationem premit : saepe Auctor eamdem rem diver¬ 
fert, ita ut non immerito coniicere quis posset, scri¬ 
sis vocabulis est prosecutus, sicuti alibi eadem voca¬ 
ptum fuisse parastata, qua voce aliis in locis usus et 
la adhibuit ad indicandas res diversas. 
Nihilominus Codicum consensus , et exen 
Vitruvius 
11 In eo eram , ut verba adiectus aut exemptus 
lam Veterum suadent , ut parastatica relin¬ 
inverterem , quo superioribus brevitates aut crescen¬ 
Siquidem in Plinio etiam (Hist. Nat. XXXIII 15 
ippe est, exemptis 
is responderent : manifestum qu 
itive usurpata reperitur, quam 
1ex Codi¬ 
naior aquae vis in¬ 
neis breviores effici horas, cum 
cum antea edi 
cum fide restituit Harduinus, 
caphium sublevet; e contra vero cuneis 
parastatae. Praeterea in Inscriptione apud Reinesi 
fluens citius s 
adiectis longioi 
a tardius elevetur sca 
(Cl.I n. 105) eamdem vocem invenio , quam licet Rei¬ 
ate. At cum inferius 
phium ex parva aqu 
nesius adiective sumat , tamen contextu in examen ad¬ 
etiam eadem inveniatur vocum translatio, Sin aute 
quemadmodun 
positam esse opinor, c 
„substantive 
cuneorum adiectionibus et detractionibus correp 
uinus ipse sensisse vide 
atur. Denique in Glossario 
dierum aut crescentiae non probabuntur, id pot 
sive notis Tironi attributis inter partes et materias ae¬ 
factum esse putavi , quod in re per se clara conve 
iciorum parastatica recensetur, iisdem Reinesio et 
nientem verborum responsum non attenderit Auctoi 
rduino referentibus. 
quod tamen servavit proxime sequenti loco, cum il 
erpendatur, clare apparebit 
quit, laxatio earum aut coarctatio efficiat aut vehemen¬ 
prarum brevitates aut 
neos, qui 
tem aut lenem in ea vasa aquae influentem cursum. 
idem esse ac metas, de quibus protinus agit Vitruvius 
12 Nihil ex Interpretibus proficere potui ad fi 
Metis enim declaratis, statim subdit : Sin autem cunec 
quae ope aquae f 
ogitandas horologiorum, 
rum adiectionibus et detractionibus correptiones dierum 
lem. Has enim ii prae¬ 
ventur iuxta Vitruvii desci 
aut crescentiae non probabuntur etc. Hi cui 
qui absonas 
termiserunt, excepto tantum Perraultio, 
metae erant duo coni obtruncati , unus soli¬ 
omnino formas edidit a Stratico receptas. Attamen cum 
cipiebat; soli 
immittebatur, alter ca 
qui solidur 
primo emendare textum de more curaverim, haud ma¬ 
tur eo modo, 
plus minusve intromil 
dus in cavum 
periclitatus sum difficultatem in eis i 
quem docet Tabula CXXIII, et heinc minor vel maior 
ixta Vitruvii mentem. Primam form 
aquae copia in vas influebat ; ideoque minori vel me 
quae exhibet in Tabula CXXIII (Fig. 
eritate phellos elevabatur: ac ope regularum et 
m cum spatiis horarum aequaliter signati. 
rotarum dentatarum sigillum virga excurrebat grada¬ 
ministratione . Esto A 
nna, et aquae inaequali 
tim horarum spatia segnius in aestate, ac celerius in 
vas B maiore vel minore 
foramen aquam emittens in 
hieme. Interpretes, qui duas res diversas crediderunt 
quantitate , prout meta solida b addicta regulae c in 
cuneos et metas heic prolatas a Vitruvio, vana locuti