LIBER NONUS CAP. II
CAPUT II
DE LUNAE LUMINE CRESCENTI ET EIUS DIMINUTIONE
De zona duodecim signorum, et septem astrorum contrario per ea
cursu , quibus rationibus et numeris transeunt e signis in signa, et cir¬
cuitum eorum ’, uti a praeceptoribus accepi , exposui ; nunc de crescenti
lumine Lunae diminutioneque , uti traditum est nobis a Maioribus,
dicam ’. Berosus, qui a Chaldaeorum civitate sive natione progressus,
EMENDATIONES
ner eg — Claudicantem Codicum lectionem in peius deiecit locundus cum sequentibus Editoribus, excepto
Schneidero, qui Codicibus adhaeret. Haec tradunt ipsi, concinentibus Editionibus saec. XV, de zona XII signo¬
rum et septem astrorum contrario opere ac cursu ; edidit locundus, De zona XII signorum et septem astrorum,
contrarioque eorum opere ac cursu. Verum quis umquam septem astrorum zonam induxit? Neque Vitruvius
neque ullus alius Scriptor sensit, planetas peculiarem zonam efformare: expungatur itaque perniciosa locund
additio que eorum, contra quam clamat etiam Pontedera; et ad alia mens convertatur. Mendum latere video
in illa voce opere ; non enim intelligo, quae sint astrorum opera. Illud autem in hac ignorantia me recreat, quod
in ea Interpretes quoque versati sunt, quorum nemo vocem illam explicare valuit : audi Perraultium, leur
puissance et de leur mouvement ; Galianum, moto e camino; Newtonum, action aud course; Ortisium, camino
7 curso; et Rodum, Bewegung und Bahn. Vide quot hariolationes et pleonasmos in medium attulerint ! Ut
nodus feliciter extricetur , adnotandum est , Vitruvium heic de more epilogum facere eorum, quae in supe¬
riori capite exposuit, ibique docuisse, planetas per duodecim signa contrario cursu pervagari. Deleantur ita¬
que perperam ab imperitis Amanuensibus repetitae litterae, nempe o in voce opere, et c in particula dc, et
scribatur per ea ; unde planissimus sensus, completaque orietur locutio, et septem astrorum contrario per ea
cursu, nempe per signa XII, quemadmodum iisdem verbis tradidit Auctor loco citato, tunc per ed signa con¬
trario cursu ... pervagantur
eorum — Si parumper attendatur, bona est Codicum et Editionum saec. XV lectio, et circuitum eorum
Non ita vero visum locundo est, qui emendatione eam egere censuit, et in hanc formam redegit, et circuitum
suum perfciant. Haec exscripserunt Editores ceteri, dempto Schneidero, qui Codicum fidem sine necessitate
violare non est ausus, cuique adstipulor, approbante Pontedera.
ILLUSTRATIONES
visitur tumidior, et dicitur aivros utrimque gibbo¬
Varios Lunae aspectus, qui a Terra observantur
sa; donec quarto decimo, sive accuratius quinto deci¬
juxta differentes Lunae positiones respectu Solis, ap¬
mo die, cum e diametro opposita sit Soli, totam par¬
pellaverunt Graeci pagus vel axiuara, Latini vero for¬
tem lucidam ad nos convertit, et vocatur ravsel
mas vel effigies. De hoc argumento inter alios egerunt
plena Luna : de qua Martialis cecinit (Epigi
Geminus (Phaen. cap. 7), Cleomedes (Meteor. I1 4,5)
Plurima cum tota lampade Luna nitet. Inde
Achilles (Phaen. Arat. cap. 21), et Ptolemaeus (Magna
sitione Solem versus revertens isdem gradibus lumen
Synt.V, VI). Cum Luna est in Solis coniunctione, mi
vit, sed ordine inverso, d
amittit, quibus illud ac¬
e apparet, et hic Lunae status vocatur vodog con¬
nec ad coniunctionem cum Sole redeat, et lumen nt
vel vuwia novilunium. Post coniunctionem
emittat : Haec poetice expressit Lucretius (de
olerumque die aut secundo , particulam nobis
lat. V v. 703): Luna potest Solis radiis percusse
ostendit illuminatam, quam Vitruvius appellat visitatio¬
nitere , Inque dies maius lumen, convertere nobis Ad
nem tenuem extremae rotundationis ; et sequentibu¬
edit ab orbe, Donicum eum
em, quantum Solis se
diebus a Sole magis recedendo, crescit eius lumen, et
fulsit,, Atque oriens obitu.
a pleno bene lumine
apparet uwotôns corniculata: septimo autem die tribu¬
us super edita vidit : Inde minutatim retro quas
fere signis a Sole digressa dimidium illius partis a Sole
ndere lumen Debet item, quanto propius iam Solis
illuminatae nobis monstrat, et appellatur ouo sive
ad ignem Labitur ex alia signorum parte per orbem.
dvorouss dimidiata . Postea splendore eius crescente