LIBER SEPTIMUS CAP. XII
CAPUT XII
DE PURPURA
ncipiam nunc de ostro dicere, quod et carissimam et excellentissi-
mam habet praeter hos colores aspectus suavitatem. Id autem excipitur
e conchylio marino ’, e quo purpura efficitur *, cuius non minores sunt
quam ceterarum rerum naturae, considerantibus admirationes, quod ha¬
bet non in omnibus locis, quibus nascitur, unius generis colorem, sed
solis cursu naturaliter temperatur. Itaque quod legitur Ponto, et Gallia,
quod hae regiones sunt proximae ad septentrionem, est atrum: progre¬
dientibus inter septentrionem et occidentem , invenitur lividum : quod
autem legitur ad aequinoctialem orientem et occidentem, invenitur vio¬
laceo colore: quod vero meridianis regionibus excipitur, rubra procrea¬
tur potestate; et ideo hoc ’ Rhodo etiam insula creatur, ceterisque eius¬
modi regionibus, quae proximae sunt solis cursui ’. Ea conchylia, cum
sunt lecta , ferramentis circa scinduntur ; e quibus plagis purpurea sa-
nies, uti lacrima profluens, excussa in mortariis, terendo, comparatur :
EMENDATIONES
efficitur — Potius cum solis Codicibus Vaticanis 3,9, Corsiniano, et Sagrediano, plaudente Pontedera, scri-
bendum putavi efficitur, quam cum ceteris Codicibus, et Editionibus universis inficitur. Quid enim est aliud
purpura, nisi purpureus ipse color, qui ex ostro, nempe a purpurea conchyliorum sanie efficitur ? Emenda¬
tio istaec ab ipso Vitruvio in sequenti capite confirmatur, ubi ait , purpuram faciunt elegantem, neutiquain
— Silentibus omnibus Codicibus, et Editionibus saec. XV, temere inseruit locundus post pronomen ho
vocem rubrum. At quae non dicam necessitatis, sed opportunitatis ratio additionem istam suadere potuit ? Non¬
ne in hoc inciso agitur de ostro, quod rubra procreatur potestate? Nonne igitur etiam monoculo aperte pa-
tet, pronomen hoc ad ostrum referri? Deleatur itaque, monente etiam Pontedera, vox rubrum, quae ex malo
locundi exemplo in ceteras quoque Editiones dimanavit.
ILLUSTRATIONES
lem, et cum contextu non
2 Locum hunc esse difficil
1 Praeter Vitruvium alii etiam Scriptores testantur,
ticus. Rhodus enim, cun
consentire, animadvertit Stra
colores purpureos e conchyliis marinis haberi . Inter
gradus triginta sex versus polum
distet ab aequate
hos enumerantur Aristoteles (Historia animalium V 15)
leo proxima meridiei, uti regio¬
arcticum, non est ac
Mela (Geogr. III 10), P
ius (Histor. Nat. IX 60), et
entem et occidentem aequinoctialem, qua
alium XVI 1). Duae tamen
es ad ori
Aelianus
int adam
ussim sub aequatore . Haec observatio ma¬
adhuc re
Neotericos disquisitiones ; una
a ad eam resolvendam mil
speciem illorum respicit conchyliorum, altera colo¬
gni est ponderis, n
camus, Vitruvium non ?
succurrit ratio, qu
ris praeparationem spectat. De his duobus argum
lineam aequatoris respectum habuisse , sed ad can¬
tis nondum ad quemdam certitudinis
gradum p
cri tropicum, qui transit per Syenem Aegypti, quique
buerunt Amatus, et Rosa in
ctis tractationem ha
quantum ad nos, constituit regionem prae aliis meri¬
ribus memoratis in annotatione prima capitis septir
dianam. Huic tropico proximior est Rhodus, quam li¬
quos consulat Lector, si varias iis de rebus sent
nea aequinoctialis orientis et occidentis.
tias agnoscere cupit.