DE ARCHITECTURA
170
cum incidit percurrens in ardentem locum efferve¬
scit, et percalefacta egreditur per venas extra ter¬
ram; ideo diutius non potest permanere, sed brevi
spatio fit frigida. Namque si naturaliter esset ca¬
lida, non refrigeraretur calor eius. Sapor autem et
odor et color eius non restituitur, quod intinctus et
commixtus est propter naturae raritatem.
CAPUT III.
(a sect. 24. vulgo Caput IV.)
De aquis calidis et de variorum fontium,
fluminum lacuumque natura.
Sunt autem etiam nonnulli fontes calidi, ex qui¬
bus profluit aqua sapore optimo, quae in potione
ita est suavis, uti nec fontinalis ab Camoenis nec
Marcia saliens desideretur. Haec autem a natura
perficiuntur his rationibus. Cum in imo per alumen
aut bitumen seu sulphûr ignis excitatur, ardore per¬
candefacit terram, quae est (circa se: supra se au¬
tem fervidum emittit in superiora loca vaporem, et
ita si qui in his locis qui sunt supra, fontes dulcis
aquae nascuntur, offensi eo vapore effervescunt in¬
ter venas, et ita profluunt incorrupto sapore. 2. Sunt
etiam odore et sapore non bono frigidi fontes, qui
ab inferioribus locis penitus orti, per loca ardentia
transeunt; et ab his per longum spatium terrae per¬
currentes, refrigerati perveniunt supra terram, sa¬
pore odore coloreque corrupto, uti in Tiburtina via
flumen Albula et in Ardeatino fontes frigidi eodem
odore, qui sulphurati dicuntur, et reliquis locis si¬
milibus. Hi autem cum sint frigidi, ideo videntur
aspectu fervere, quod cum in ardentem locum alte
penitus inciderunt, humore et igni inter se congruen¬
tibus, offensi vehementi fragore validos in se reci¬
piunt spiritus, et ita inflati vi venti coacti, bullientes
crebro per fontes egrediuntur. Ex his autem qui
non sunt aperti, sed a saxis Laut alia vi continentur,