DE ARCHITECTURA
12
symmetria est ex ipsius operis membris conveniens
consensus ex partibusque separatis ad universae fi¬
gurae speciem ratae partis responsus: ut in hominis
corpore e cubito, pede, palmo, digito ceterisque par¬
tibus symmetros est eurhythmiae qualitas; sic et in
operum perfectionibus. Et primum in aedibus sacris
aut e columnarum crassitudinibus aut e triglypho em¬
bates; in balista autem eforamine, quod Graeci nsol¬
royo vocitant; in navibus interscalmio, quod....dici¬
tur; item ceterorum operum e membris invenitur sym¬
metriarum ratiocinatio. 5. Decor autem est emendatus
operis aspectus probatis rebus compositi cum aucto¬
ritate. Is perficitur statione, qui graece uuòg
dicitur, seu consuetudine aut natura. Statione, cum
lovi Fulguri et Coeli et Soli et Lunae aedificia sub
divo hypaethraque constituuntur. Horum enim deo¬
um et specjes et effectus in aperto mundo atque lu¬
centi praesentes videmus. Minervae et Marti et Her¬
culi aedes Doricae fient: his enim diis propter virtu¬
tem sine deliciis aedificia constitui decet. Veneri,
Florae, Proserpinae, Fonti cum Nymphis Corinthio
genere constitutae aptas videbuntur habere proprie¬
tates, quod his diis propter teneritatem graciliora et
florida foliisque et volutis ornata opera facta augere
videbuntur iustum decorem. lunoni, Dianae, Libero
patri, ceterisque diis, qui eadem sunt similitudine,
si aedes lonicae construentur, habita erit ratio me¬
diocritatis, quod et ab severo more Doricorum et a
teneritate Corinthiorum temperabitur earum institu¬
tio proprietatis. 6. Ad consuetudinem autem decor
sic exprimitur, cum aedificiis interioribus magnificis
item vestibula convenientia et elegantia erunt facta:
si enim interiora perfectus habuerint elegantes, adi¬
tus autem humiles et inhonestos, non erunt cum deco¬
re. Item si Doricis epistyliis in coronis denticuli
sculpentur, aut in pulvinatis capitulis et (columnis)
lonicis epistyliis exprimentur triglyphi, translatis ex