CVMRTVS. 
parte antepagmenti. Qua ratione autem debeat lumen superius contrabi, non planè scio. non enim eam con¬ 
tractionem obseruarunt antiqui post Vitr. vnicum tamen exemplar in Tyburtino templo conpicitur: forsan 
maioris firmitatis causa, forsan ut melius ostium à longinquo inter Columnas appareat. nam & diductis cruri¬ 
bus firmior homo est quàm paribus, & angulus acutus magis est, qui longiorib. radijs clauditur. Quid hoe sit, 
non satis exploratum habeo. eadem quoque ratione antepagmenta contrahenda iubet. duodecima enim lu¬ 
minis parte cum sint in parte inferiori, quartadecima superius parte suae crassitudinis uult imminui, atque ita 
lumen luminis terminos, & imum coronae habemus. Spatium quod supra lumen est, ita distribuitur. superci¬ 
lium primum est tam crassum, quàm antepagmentum superius. sumitur inde sexta supercilij pars, & ex ea 
a cymatium constitutur, cuius proiectura tanta est, quanta eius craßitudo, & sculpendum est cymatium Les. 
bium cum astragalo, quod circum antepagmenta procurrit, nam de supercilij cymatio statim loquitur Vitr. 
cumque dicat, quod supra cymatium, quod est in supercilio, collocatur hyperthyron, innuit se hoc loco de alio 
cymatio intelligere: cumque etiam dicat, qquod supra cymatium, quod erit in supercilio, ? ostendit quod in crasi¬ 
tudine, aut altitudine supercilij includatur cymatium, & non ponitur supra supercilium. Similiter supra cy¬ 
matium, quod est in supercilio collocatur hyperthyron, fregium nostri dicunt. quod hyperthyrum est craßitu¬ 
dine supercilij, in quo etiam includitur cymatium Doricum, & astragalus Lesbius sima scalptura, nam hac 
membra non debent multum prominere. Super hyperthyron corona plana cum suo cymatio facienda est, quem¬ 
admodum ex deseriptione patet. Sed quod Vitr. dicit. SDextra, ac siuistra proiecturae sic sunt faciende, uti 
crepidines excurrant, & in ungue ipsa cymatia coniungantur: ? Ita intelligendum puto, ut cymatia, quae sunt in 
byperthyro promineant, & ubi inciduntur, quod Vitr. in ungue dicit, unà coniungantur cùm his, quae sunt in uer 
suris dextra, ac sinistra uersus parietes, ut pars prominens hyperthyri a lateribus non sit sine ornamento. Corona 
quanquam alta, ex Vitr. tamen constituta non caret exemplo. licet forte respexerit ad columnas interiores pronai. 
SIN autem Ionico genere futurae erunt, lumen altum ad eundem modùm, quemadmodum in Do¬ 
ricis, fieri uidetur. Latitudo constituatur, ut altitudo diuidatur in partes duas, & dimidiam, eiusque par¬ 
tis unius semis ima luminis fiat altitudo: contracturae ita ut in Doricis. Crasitudo antepagmento¬ 
rum altitudine luminis in fronte quartadecima parte: Cymatium huius crasitudinis sexta: reliqua pars 
praeter cymatium diuidatur in partes 12. harum trium prima corsa fiat cum astragalo, secunda quatuor, 
tertia quinque, eaeque corsae cum astragalis circumcurrant. Hyperthyra autem ad eundem modum 
componantur, quemadmodum in Doricis hyperthyr idibus. Ancones, siue prothyrides uocentur, ex¬ 
culptae dextra, ac sinistra praependeant ad imi supercilij libramentum praeter folium. Eae habeant in 
fronte crassitudinem ex antepagmenti tribus partibus unam, in imo quarta partem graciliores, quam 
superiora. 
lonicum genus ostiorum absoluit Vitr. & facilis est, modo quedam significata intelligantur. Corsa est an¬ 
tepagmenti fascia, prima corsa est ea, quae propior est lumini. Ancones mensulae sunt a lateribus ostij. S. lit¬ 
terae similes, quae suis capitibus in uolutis conuoluntur. Graece prothyrides nominantur, cartellas nostri uocant 
pendent sub corona ad antepagmenta ad perpendiculum imi supercilij, prater folium, quemadmodum in de 
scriptione uidemus, neque credendum est ostio lonici generis coronam adhiberi aque libratam capitulis colun¬ 
narum, quemadmodum in Doricis praceptum est. Quare, quod Philander obijcit, nibil est 
FORES ita compingantur, uti scapi cardinales sint ex altitudine luminis totius duodecima parte. 
inter duos scapos tympana ex duodecim partibus habeant ternas partes. Impagibus distributiones ita 
fient, uti diuisis altitudinibus in partes quinque, duae superiori, tres inferiori designentur. Supet me 
dium medij impages collocentur, ex reliquis alij in summo, alij in imo compingantur. Latitudo impa¬ 
gis fiat tympani tertia parte, eymatium lexta parte impagis. Scaporum latitudines impagis dimida 
parte. Item replum de impage dimidia, & seata parte. Scapi qui lunt ante secundum pagmentum, di 
mid impagis constituantur. Sin autem ualuatae erunt, altitudines ita manebunt. in latitudinem 
adijciatur amplius foris latitudo (si quadriforis futura est) altitudo adijciatur. 
Hactenus dictum est de js partibus ostiorum, quae a lateribus, & siperioribus partibus collocantur, siue 
marmorea, siue lapidea sint, nunc de foribus agitur, id est de opere, quod materia constat. Debebat exequi 
Aticum genus, sed quia pauca de illo dicenda sant, transtulit id negocium in sfinem capitis. nos uocabula que¬ 
dam more nostro declarabimus. Si prius Ionici generis ostium describamus. 
lanua primus aditus est in ades, a lano dicta, a quo ommia rerum principia sumebantur. Caterum com¬ 
muni ratione ostia dicuntur, siue exterius, siue interius aperiantur, siue etiam conuoluantur, Greci Thiras. 
Vanum autem id est lumen hypothyron. Latera, antae, seu parastade, ab antis autem ornamenta dicta sunt 
antepagmenta. Discrimen latini ponunt inter ianuam, & portam; nam prbium, & opidorum portacs atio¬ 
rum adificiorum ianuas esse dicunt; sed postea nomina confunduntur. posticum est ianua posterior, Gracet 
psendothyrum apellant, quas falsam iannam. Anticum estanterior ianua. Fores, amp; ornamenta ta siunt: 
Stipites, qui cardinibus imponuntur scapi cardinales dictia Vitr. ita sieri debent, ut prius alitudo lummi 
dignoscatur: hanc in duodecim partes duidunt, ex ijs una stipitum aut scaporum longitudini aesignetur. 
Verbigratia, si lunen erit altum pedes 12. pedem unum dabis cardinalibus scapis, d est dimidium infertort, 
emp dimidium saperiori scapo. Scapisais capitibus tanquam masculi, cardinibus tanquàm fermiuis unponui¬ 
6o tur, alterin limninar inferiori, aler in seperiori, ubi sant litere. q. T. Antiquitas bis mnoribus grebantun, 
ut fores