LIBER 
saxa si antequam coquantur, contusa minute mixtaque arenae coniiciantur in stru¬ 
cturam, nec solidescunt, nec eam poterunt continere, cum uero coniecta in fornacem 
ignis vehementi feruore correpta amiserint pristiae soliditatis uirtutem, tunc exu 
stis atque exhaustis eoguem uiribus relinquuntur patentibus foraminibus & inanibus, 
Ergo liquor qui est in eius lapidis corpore & aer cum exhaustus & ereptus fue 
rit, habueritque in se residuum calorem latentem, intictus in aquam prius quam exeat ignis, 
uim recipit, & humore penetrante in foraminum raritates conferuescit, & ita re 
frigeratus reiicit ex calcis corpe feruorem, Ideo autem quo pondere saxa coniiciun¬ 
tur in fornacem, cum eximuntur, non possunt ad id rndere, sed cum expenduntur, 
eadem magnitudine prmanente excocto liquore circiter tertia parte ponderis 
iminuta esse inueniuntur, Igitur cum patent foramina eorum & raritates: arenae mi 
xtionem in se corripiunt, & ita cohaerescunt, siccescendoque cum cementis coeunt, 
& efficiunt structurarum soliditatem. De puluere puteolano. Cap. VI. 
st etiam genus pulueris, quod efficit naturaliter res admirandas, Nascitur in 
regionibus baianis & in agris municipiorum, quae sunt circa versuuium montem, 
qo commixtum cum calce & cemento non modo caeteris aedificiis prestat firmitates, 
sed etiam moles quae construuntur in mari, sub aquam solidescunt, Hoc autem fieri hac ron 
ne uidetur, quod sub his montibus & terra: feruentes sunt fontes crebri, qui non essent, 
si non in imo haberent aut de sulfure aut alumine aut bitumine ardentes maxios 
ignes, Igitur penitus ignis & flamae uapor par interuenia prmanans & ardens effi¬ 
cit leuem eam terram, & ibi qui nascitur tophus exuggens est, & sine liquore, Ergo cum 
tres res consimili ronone ignis uehementia formatae in vnam puenerint mixtionem, 
repente recepto liquore vna cohaerescunt, & celeriter humore duratae solida¬ 
tur, neque eas fluct? neque uis aquam ponet dissoluere. Ardores autem ees in his locis este 
haec res potst indicare, quod in montibus cumanorum & baianis sunt loca sudationibus 
excauata, in quibus uapor feruidus abim o nascens ignis uehementia perforat eam 
terram, par eamque manando in his locis oritur, & ita sudationum egregias efficit utilita 
tes. Non minus etiam memoratur antiquitus creuisse ardores & apundauisse sub ve 
suuio monte. & inde euomuisse circa agros flammam, Ideoque nunc qui spongia siue 
pumex pompeianus vocatur, excoct? ex alio gne lapidis in hanc redactu? ee uidet 
gnis quam itatem. Id autem gen? spongiae, quod inde eximitr, non in omnibus locis nascitur, nisi 
circum aetnam & collibus myliae, qui a graecis  noiantur, & si quam eiusce¬ 
moni sunt locorue proprietates. Si ergo in his locis aquamae feruentes inueniuntu fontes, & i 
montibus excauatis calidi uapores, ipaque loca ab antique menorant puagantes in agris 
humisse ardores, uidet esse certum ab ignis vehementia ex topho terraque quemad 
modum in fornacibus & a calce) ita ex his ereptum ese liquorem. Igitur dissilibu? & dispi 
bus rebus correptis & in vnam prtantem collatis calida huoris ieiunitas aquam repente sa¬ 
tiata comibus corpibus latenti calore conferuescit, & vehementer efficit ea coire cele 
riterque vna soliditatis prcipere virtutem. Reliquetur desideratio, quim ita sut 
in aetruria ex aqua calida crebri fontes, quod ita, non etiam ibi nascitur puluis, e quo 
eadem ronne sub aqua structura solidescat? itaque uisum est ante quam desideraret