SECVNDVS.
14
studiosiores, fabros esse se profiterentur. Cum ergo haec ita fuerint prio constitu
ta, & natura non solum sesib ornauisset gentes quemadmodum reliquam aimalia, sed est co
gitatonibus & consiliis armauisset mentes, & subiecisset caetera animalia sub prtante,
tunc vero & fabricatonibus aedificiorum gradatim progressi ad caeteras artes & disci¬
plinas, e fera agrestique uita ad mansuetam peroduxerunt humanitatem, Tum antm instruentes
aimose & prospicientes maioribus cogitationibus ex varietate artium natis: non casas sed
etiam domos fundatas ex lateritiis prietibus: aut e lapide structas materiaque et tegu
la tectas prficem cepunt, deinde obsuatonibus studiorum euagantibus iudiciis ex incertis
ad certas symmetriarum ronnes produxerunt, postea quam animaduerterunt profusos ese part
ab natura materiae, & abundantem copiam ad aedificatoes ab ea comparatam tractando
nutriuerunt, & auctam par artes ornauerunt uoluptatibus ad elegantiam vitae. Igitur de
his reb? quam sunt in aedificiis ad vsum idoneae, quibusque sint qualitatibus, & quaes hemant virtu
tes (vt potero) dicam, Sed siquis de ordie hui? libri disputare voluerit, quod putaue
rit eum primum istitui oportuisse, ne putet me errauisse, sic reddam rononem. Cum
corp? architecturae scriberem prio volumine, putaui quibus eruditionibu? & discipli¬
nis eet ornata exponem, finireque terminatonibus ei spens, & e quib rebus eset nata dicem
Itaque quod oporteat ese in architecto ibi prnuntiaui, Ergo in prio dartis officio, in h
d naturalibus materiae rebus, quem heant vsum disputabo, Namque h liber nim profitetur vn
architectura nascatur, sed vnm origines aedificiorum sunt institutae, & quibus ronibus enu
tritae et progressae sint gradatim ad hanc finitionem, Ergo ita suo ordine et loco
hui' erit voluminis costitutio. Nunc reuertar ad propositum, & d' copiis quam aptae
st aedificioruem prfectonibus quemadmodum uideantu ese ab natura regum prcreatae, quibusque
mixtionibus pricipiorum cogressus temperentur, ne obscura sed perspicua legentibus sint,
roncinabor. Nanque nulla materiaum gna neque corpora neque res sine principiorum
coetum nasci neque subiici intellectui pnt, neque aliter natura regue paceptis physi¬
corum ueras patitur habere explicationes, nisi causae, quae sunt in his rebus, quem
admodum, & quod ita sint subtilibus rationibus habeant demonstrationes.
De principiis regue secundum phorum opiniones.
Caput. II.
Thales quidem primum aquam putauit omnium reguem esem pricipium, Heraclitu? ephesis qui pp
obscuritatem scriptorum a graecis e appellatus, ignem, Democritu? quque eu se
cutses, epicur atomos, quos nostri insecabilia corpa: nonnulli indiuidua vocitaue
runt, Pythagoreorevero disciplia adiecit ad aquam et ignem aera et terrenum, ergo
Democritu? et si ne proprie res nominauit, Sed tinm indiuidua corpapposuit, ion ea ipa
dixisse uidetur, quod ea cum sint disiuncta, nec leguntur, nec internitionem recipiunt, nec se¬
ctionibus diuiduntur, sed sempiterno aeuo prpetuo infinitam retinent in se soliditatem. Ex
his ergo congruentibus cum res omnes coire nascique uideantu, & eae in ifinitis gnibus rerum
natura esent disparatae, putaui oportem d'varietatibus & discriminibus usus earum
quasque herent in aedificiis quamlitates exponere, vti cum fuerit notae, non hemant qui
aedificare cogitant, errorem, sed aptas ad usum copias aedificiis comparent.
De Lateribus.
Caput. III.
Itaque primum de lateribus, qua de terra duci eos oporteat dicam, Non. n. de arenoso,
neque calculoso, neque sabuloso luto sunt ducendi, quod ex his generibus cum sint