De Ignis extinctione.
*uit. * Vt autem de extincto igne conſtaret, obſcurato cubiculo,
ne minima quidem ſcintillula apparuit, & adhibita lucerna ne-
que tantillum fumi emanantis oſtendit. Quare poſt agitatam ad-
huc ſexies aut ſepties antliam, reuolutâ epiſtomij claue admiſſus
eſt aër; & ecce extinctus reuixit ignis tum luce ſuâ, tum fumo-
rum copiâ ſe prodens. Verùm agitatâ denuo antliâ per octauam
ferè horæ partem, ita euanuerat ignis, vt admiſſus iterum aër ni-
hil proſiceret ad eum exſuſcitandum. Porrò cum idem experimen-
tum non iam in amplo illo Recipiente, ſed in multò minori vaſe
non niſi 24 vnciarum aquæ capaci, inſtitueretur, nunquam
fieri potuit, vt priùs obſtruerentur operculi rimæ, quàm ignis
plurimo fumo oppreſſus omnino apparere deſineret: propterea,
licèt extinctus videretur, demum tentatum eſt, an occluſo va-
ſe, ſtatimque agitatâ bis terue antliâ, ac per reſeratum epiſto-
mium admiſſo aëre reuiuiſceret; & planè reuixit, nam aër vi *ma-*
*gnâ irruens, quaſi per follem traiectus, cineres adbærentes diſper-*
*ſit, ignemque penè extinctum redintegrauit; idque conſtabat eo,*
*quod funis, qui priùs fumare deſierat, fumos de nouo emitte-*
*ret. * Hac ratione accenſo fune in Recipiente iam clauſo, ſtatim
agitari cœpit antlia; *ſed aëre illicò exſucto, funis fumare protinus*
*deſijt. *
Grad. Hæc vtique ex dictis planam, neque violentam habent
explicationem. Fumo vas peruagante comprimuntur igniculi in
accenſo fune diſſoluti, ne agitentur, & quidem citiùs in minori
vaſe quàm in maiori, quia minor aëris menſura magis conſtipa-
tur ab eâdem fumorum copiâ: ideò citiùs apparere deſinit ignis. In magno Recipiente cum primùm exercetur antlia, videtur funis
perfectè accendi, quia exhauſtâ aëris & fumi parte, minuitur
compreſſio, quæ ignem opprimebat. ſed iterum ac tertiò & ſe-
piùs exhauſto aëre, qui reliquus eſt præter naturam rarus, cona-
turſe contrahere, & igniculos attrahens eorum agitationem im-
pedit, ne funis particulas adoriantur, ac porrò diſſoluant: idcir-
co ſenſim langueſcit ardor, & demum nullâ exiſtente igniculo rum
agitatione, neque apparet ſcintilla, neque fumus expirat. Si ni-
mis diu agitetur antlia, exhauriuntur ex fune omnes igniculi li-
beri, ac ſoluti vinculo cum reliquis partibus, neque vllus ſupe-
veſt, quiadmiſſo aëre, atque ceſſante omni attractione aut com-
