Diſſertatio Octaua. cinerem decutiunt, verùm etiam alterius ligni igniculos iuuant
ſuo impulſu, vt validiùs ad interiores partes peruadant, & maiore
copiâ diſſolutæ ſulphureæ particulæ vnâ cum Spiritibus vehemen-
tiùs erumpant.

Maur. Pertinet etiam ad flam mæ ſpeciem exhibendam fumoſa
exhalatio ſulphureis illis particulis atque ſpiritibus commiſta; nam
multo maiorem flammam ex accenſis lignis aſcendere obſeruamus,
quàm ex candentibus carbonibus, etiamſi follium flatu exciten-
tur; quia videlicet lignum humore abundat, quo caret carbo. Si
enim animum aduertiſtis, non videtur ignis per ſe lucere, multa
quippe comburit, quin ad ea pertingat flamma conſpicua, aut
tangantur à carbonibus: an non ſæpè cremantur carnes in craticu-
la, aut in veru, quin à ſubiectis prunis ardentibus tangantur? & tabula, à candelæ flammâ aſcendente diſtans quatuor aut quin-
que digitos, non ne ignem æquè concipit, ac ſi flammæ admoue-
retur? & ferrum ex igne eductum, poſtquam lucere deſijt, adhuc
tamen ignitum, ſi ligneam materiam tangat, vtique nigra vſtio-
nis veſtigia in eâ imprimit multò citiùs, quàm ſi ardens pruna ad-
hibita fuiſſet. Hinc manifeſtum eſt ad flammæ rationem pertinere
fumum, *eſt enim flamma ſpiritûs ſicci ardor*, vt ait Ariſtoteles
lib. 1. Meteor. ſumm. 2. cap. 1. & Meteor. lib. 4. ſumm. 3. cap. 2. *Flamma, ſpiritus aut fumus ardens eſt: * ideò corpora inflamma-
bilia dicit *quæcunque non bumida exiſtentia, exhalabilia ſunt*,
*maximè autem quæcunque fumum emittunt: * ſuperiùs verò dixe-
rat, *exhalatio est à calido vſtiuo communis excretio ſicci & *
*bumidi ſimul. Eſt autem lignei quidem corporis exhalatio*
*Fumus. *

Grad. In remtamen præſentem, vt opinor, non eſt opus ſcru-
pulosè hærere in vocabulis, cum eodem Ariſtotele aſſerente,
*Lignorum igitur exhalatio, Fumus; ceræ autem, & thuris, & *
*picis, & talium, & eorum, quæcunque habent picem, aut talia*,
*Fuligo; olei autem, & eorum quæcunqne oleoſa ſunt, Nidor, & *
*quæcunque minimè ardent ſola, quia paucum ſicci habent. * Sed
Fumi vocabulo complecti poſſumus eas omnes eXpirationes, quæ
flammæ ſpeciem induere poſſunt, ex quacunque tandem materiâ
halitùs ille expiret. In Diario Nautico Nauigationis Hollando-
rum ad Arcton part. 3. die 27. Octobris 1596, quando coacti ſunt
hyemem tranſigere in Nouâ Zemblâ, longamque noctem tolera-