PHYSICES ELEMENTA cujus apertura vigeſimam pollicis partem vix æquat. Cale-
fiat globus, aër in globo ſeſe expandet & per tubum exi- bit; aquâ frigidâ immergatur globus, frigore aër iterum con-
denſabitur & , preſſione atmoſphæræ in aquæ ſuperficiem,
aqua intrabit globum.

Globo tali modo pro parte aquâ impleto ſuper igne pona-
tur, eo momento quo aqua in vapores mutabitur exibunt va-
pores per T; ſi autem calor augeatur ita ut violenter ebul-
liat aqua, vapores compreſſi in ſuperiore parte globi ab omni
parte elaſticitate ſua recedere conantur & violento motu per
tubum exeunt. Æoli Pila vocatur hæc Machina.

465. Experimentum 4.

Magis ſenſibilem effectum vis elaſticæ vaporum in Expe-
rimento ſequenti habemus.

Globus E cujus diameter eſt etiam quatuor pollicum, ſed
qui ex craſſiori metallo conſtruitur quam globus quo in præ-
cedenti experimento uſi ſumus, rhedæ exiguæ & levi impo-
nitur ut in figura videtur. In ſuperiori parte tubus T qua-
dratus cum globo jungitur. In medio tubi ſeparatio datur & cavitas poſterior communicationem cum globo habet; fora-
men, cujus diameter eſt circiter pars octava pollicis, datur
in medio ſeparationis in tubo, qui ab anteriori parte apertus
eſt. Clauditur foramen laminâ quæ per duo tranſit forami-
na in lateribus tubi & ſeparationi in tubo applicatur; cùm la-
mina paululum ſit obliqua, ſi ictu mallei intrudatur exacte
claudet foramen.

Globus a rheda ſeparatur & foramen reſeratur, calefacto
globo ſi hic aquâ immergatur, pro parte impletur aqua ut
in experimento præcedenti. Clauſo foramine iterum glo-
bus igni inponatur donec aqua violenter ebulliat; ſi tunc
globus cum rheda jungatur & foramen aperiatur, exibit
vapor violenter verſus unam partem dum rheda verſus par-
tem oppoſitam feretur.

Vapor violenter compreſſus conatur verſus omnes partes
recedere & quidem æqualiter, ideoque preſſiones oppoſitæ
ſeſe mutuo deſtruunt, aperto vero foramine vapor qui exit
non premit; tollitur ergo preſſio quædam ab una parte & contraria prævalet, rheda movetur.