MATHEMATICA. LIB. II. CAP. VIII.
retardatur, quam retardationem non patitur fluidum illud
quod ex foraminis centro irrumpit; retardatur quidem hoc
a fluido laterali cum quo cohæret; ſed fluidi partes facile
moventur inter ſe, & retardatio hæc exigua eſt reſpectu
alterius, idcirco parum etiam acceleratur fluidum laterale a
medio, & hoc continuo celerius illo movetur; non tamen
a medio fluido ſeparatur laterale, nam quamvis facile juxta
ſe invicem fluidorum partes moventur, difficilius à ſe invi-
cem divelluntur; fluidum ergo medium, fluxu ſuo conti-
nuo, ſecum fert laterale, quod licet lentius motum, ad e-
andem diſtantiam aut altitudinem cum medio pertingit.
Judicium autem de velocitate, niſi ex diſtantia aut alti-
tudine fertur; velocitas verò quæ ſic determinatur, pau-
lulum deficit a velocitate qua fluidum ex medio foraminis
exit, quia hoc in toto motu ſuo a laterali fluido, & aliis cau-
ſis, retardatur. Sed multo magis excedit velocitas hæc
lateralis fluidi velocitatem, ut ex nunc explicatis ſequitur; ſi quis ergo toti fluido exeunti menſuratam tribuat veloci-
tatem, quantitatem fluidi, certo tempore exeuntis, deter-
minabit veram excedentem; minus tamen veram excedet
quam ſi in determinanda velocitate omnes retardationes
ſeponat, & juxta regulam, in n. 828. indicatam, compu-
tationem ineat.
Experimentis autem conſtat quantitates aquæ ex æquali-
bus foraminibus, determinato tempore, exeuntes; ſi per
latiores tubos aqua deducatur, & per foramen in lamina
exeat, rationem ſequi a ſubduplicata altitudinis aquæ ſupra
foramen parum differentem; cum verò hæc ratio non ſit ex-
acta, ſi nimium differant altitudines, regula locum non ha-
bet.
Ubi Computationes ineundæ erunt de aquæ quantitate,
quæ effluit ex foramine dato, manente altitudine aquæ ſu-
pra foramen, ſubjecta tabella uſu venire poterit, quæ ad al-
titudines majores aut minores non producenda eſt. Quo
Experimento nitatur hæc & quæ in computatione hu-
jus obſervanda fuere in ſcholio huic capiti ſubjecto dicam.