Full text: Bošković, Ruđer Josip: Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

24. APPENDIX
Ad Metaphyſicam pertinens
DE
ANIMA, & DEO

525 Q Uæ pertinent ad diſcrimen animæ a materia, & ad modum, quo anima in corpus agit, rejecta
Leibnitianorum harmonia præſtabilita, perſecutus
jam ſum in parte prima a num. 153. Hic primum & id i-
pſum diſcrimen evolvam magis, & addam de ipſius animæ, & ejus actuum vi, ac natura, nonnulla, quæ cum eodem ope-
ris argumento arctiſſime connectuntur: tum ad eum colligen-
dum, qui ſemper maximus eſſe debet omnium philoſophica-
rum meditationum fructus, nimirum ad ipſum potentiſſimum,
ac ſapientiſſimum Auctorem Naturæ conſcendam.

24.1.

Argumentum
hujus Appen-
dicis, & cur
ſit addita.

526. Inprimis hic iterum patet, quantum diſcrimen ſit in-
ter corpus, & animam, ac inter ea, quæ corporeæ materiæ
tribuimus, & quæ in noſtra ſpirituali ſubſtantia experimur. Ibi omnia perfecimus tantummodo per diſtantias locales, & motus, ac per vires, quæ nihil aliud ſint, niſi determinatio-
nes ad motus locales, ſive ad mutandas, vel conſervandas lo-
cales diſtantias certa lege neceſſaria, & a nulla materiæ ipſius
libera determinatione pendentes. Nec vero ullas ego repræſen-
tativas vires in ipſa materia agnoſco, quarum nomine haud
ſcio, an ii ipſi, qui utuntur, ſatis norint, quid intelligant,
nec ullum aliud genus virium, aut actionum ipſi tribuo, præ-
ter illud unum, quod reſpicit localem motum, & acceſſus mu-
tuos, ac receſſus.

24.1.

Diſcrimen in-
ter animani &
corpus: in hoc
omnia peragi
per diſtantias
locales, motus,
ac vires indu-
centes motum
localem.

527. At in ea noſtra ſubſtantia, qua vivimus, nos quidem
intimo ſenſu, & reflexione, duplex aliud operationum genus
experimur, & agnoſcimus, quarum alterum dicimus ſenſatio-
nem, alterum cogitationem, & volitionem. Profecto idea,
quam de illis habemus intimam, & prorſus experimentalem,
eſt longe diverſa ab idea, quam habemus, localis diſtantiæ,
& motus. Et quidem illud mihi, ut in prima parte innui,
omnino perſuaſum eſt, ineſſe animis noſtris vim quandam, qua
ipſas noſtras ideas, & illos, non locales, ſed animaſticos mo-
tus, quos in nobis ipſis inſpicimus, intime cognoſcamus, & non ſolum ſimiles a diſſimilibus poſſimus diſcernere, quod o-
mnino facimus, cum poſt equi viſi ideam, ſe nobis idea pi-
ſcis objicit, & hunc dicimus non eſſe equum; vel cum in

Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.

powered by Goobi viewer