Full text: Bošković, Ruđer Josip: Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

THEORIÆ dem plurima explicari phænomena, ut & nexus maſſarum per
uncos uncis, vel ſpiris inſertos, quo pacto explicari itidem poſ-
ſet etiam illud, quomodo in duabus particulis, quarum altera
ad alteram cum ingenti velocitate acceſſerit, oriatur ingens ne-
xus novus, nimirum ſine regreſſu a ſe invicem, unco nimirum
alterius in alterius foramen injecto, & intra illud converſo per
virium inæqualitatem in diverſas unci partes agentium, ut jam
prodire non poſſit; nam unci cavitas, & foramen, ſeu porus
alterius particulæ, poſſet eſſe multo amplior, quam pro exigua
illa diſtantia inſuperabili, ut idcirco inſeri poſſet ſine impedi-
mento orto a viribus agentibus in minore diſtantia. Eædem
autem atomi haberi poſſunt, etiam ſi curva habeat reliquos o-
mnes flexus, quos habet mea, quo pacto ad alia multo plura,
ut ad fermentationes inprimis, ac vaporum, & luminis emiſ-
ſionem multo aptiores erunt; & ſine aſymptoticis arcubus, qui
vires exhibeant extra originem abſciſſarum in infinitum excre-
ſcentes, idem obtineri poterit per ſolos limites cohæſionis ad-
modum validos cum tenacitate figuræ non quidem infinita, ſed
tamen maxima, ubi, quod illi veteres non explicarunt, cohæ-
ſio partium atomorum inter ſe, adeoque atomorum ſoliditas,
ut & continuata impenetrabilitatis reſiſtentia, & gravitas, ex
eodem generali derivaretur principio, ex quo & reliqua uni-
verſa Natura. Illud unum hic notandum ſupereſt, ejuſmodi
atomos habituras neceſſario ubique diſtantiam a ſe invicem ma-
jorem, quam pro illa inſuperabili diſtantia, ad quam externa
puncta devenire ibi non poſſunt.

23.1.

Atomiſtarum
ſyſtema poſſe
deduci totum
ex hac Theoria,
& cum illa be-
ne cohærere,
explicata præ-
terea cohæſio-
ne partium in
atomis.

441. Huc etiam pertinet ſolutio hujuſmodi difficultatis, quæ
ſponte ſe objicit: ſi omnia materiæ puncta ſimplicia ſunt, & vires in quavis directione circumquaque exercent eaſdem; o-
mnia corpora ex iis utique compoſita erunt fluida multo po-
tiore jure, quam fluida eſſe debeant, quæ globulis conſtent
eaſdem in omni circum directione vires exercentibus. Huic
difficultati hic facile occurritur: ſi particularum puncta poſſent
vi adhibita mutare aliquanto magis diſtantias inter ſe, nam a-
liqua etiam ad circulationem exigua mutatio requiritur; poſ-
ſet autem imprimi exiguo numero punctorum conſtituentium
unam e particulis primorum ordinum, quin imprimatur ſimul
omnibus ejuſmodi punctis, vel ſatis magno eorum numero,
motus ad ſenſum idem; tum utique haberetur idem, quod ha-
betur in fluidis, & ſeparatis aliis punctis poſt alia, motus fa-
cilis per omnes omnium corporum maſſas obtineretur. At
particulæ primi ordinis ab indiviſibilibus punctis ortæ, ut & proximorum ordinum particulæ ortæ ab iis, ſua ipſa parvita-
te molis tueri poſſunt juxta num. 424 formam ſuam, & poſi-
tionem punctorum: nam differentia virium exercitarum in di-
verſa earum puncta poteſt eſſe perquam exigua, ſumma virium
prohibente tantum acceſſum unius particulæ ad alteram, quo
tamen acceſſu inæqualitas virium, & obliquitas directionum ha-

Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.

powered by Goobi viewer