135. CAPVT SECVNDVM
DE CIRCVLIS, EX QVIBVS SPHAERA
materialis componitur, & illa ſupercæleſtis, quæ
per iſtam repræſentatur, componi
intelligitur.

HOrvm autem circulornm quidam ſunt maiores, qui-
dam minores, ut ſenſui patet. Maior autem circulus in
ſphæra dicitur, qui deſcriptus in ſuperficie ſphæræ ſuper
eius centrum diuidit ſphæram in duo æqualia. Minor ue-
rò, qui deſcriptus in ſuperficie ſphęræ eam non diuidit in
duo æqualia, ſed in portiones inæquales. Inter circulos
uero maiores, primo dicendum eſt de Aequinoctiali.

136. COMMENTARIVS.

PROPOSVIT auctor in primo cap. principia, ac ſundamenta
totius Aſtronomiæ; Nunc uero in hoc ſecundo cap. explicat decem
illos circulos primarios, ex quibus ſphæra materialis componitur,
& cœleſtis ſphæra, cuius gratia hæc inſtituitur, componi intelligi-
tur; quoniam uidelicet ſine his nullo modo cauſæ reddi poſſunt apparentia-
rum cœleſtium, cuiuſmodi ſunt aſcenſiones, & deſcenſiones ſignorum, ortus,
& occaſus ſiderum, diuerſitas dierum, ac noctium in diuerſis regionibus & c. Poteſt autem non incongrue hoc caput in tres particulas diuidi. In prima
enim tractat auctor circulos ſphęræ in genere: In ſecunda de eiſdem circulis
in particulari diſſerit, explicans ſingulorum nomina, officia, atque utilitates: In tertia deniq; ſubiungit, in mundo quinque Zonas ex hiſce circulis cõſtitui.

Dividit itaque in prima parte circulos omnes ſphæræ in maiores, & minores, qui ab alijs dicuntur maximi, & nõ maximi: quorũ definitiones per-
ſpicuæ ſunt in litera Ex maioribus circulis, ſiue maximis auctor noſter in ſe-
cundo hoc capite explicat tantummodo ſex, nempe Aequinoctialem circulũ,
Zodiacum, Colurum Solſtitiorum, Colurum æquinoctiorum, Meridianum,
atque Horizontem: ex minoribus uero, ſiue non maximis, ſolum qua@uor de-
clarat, nimirum Tropicum ♋, Tropicum ♑, circulum Arcticum, & circulum
Antarcticum. Atque hos decem circulos ſphæræ breuiter quidem in 1. cap. ex
poſuimus: nunc uero cum auctore plura de eiſdem dicenda erunt.

Astronomi autem, ut perfectam cognitionem motuum cęleſtium
adipiſcerentur, præter decem illos circulos primarios, plures alios excogita-
runt, tum maximos, tum non maximos. Inter maximos potiſſimum locum
obtinent hi, qui nunc ſequuntur. Verticales , qui per uerticem cu-
iuſlibet loci ad ſingula Horizontis puncta deducuntur. Horarii , qui totum
cęlum in 24. horas ſecant, atque hi ſunt in triplici differentia. Aut enim diſtri
buunt cęlum in 24. horas æquales, initio facto à meridie, quo pacto incedunt
per polos mundi: Aut in 24. horas æquales, incipiendo ab ortu, uel occaſu So-
lis, qua ratione contingunt duos circulos parallelos, quorũ unus eſt maximus