Full text: Vitruvius: De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

DE ARCHITEC. LIB. II. thongo notare, ſed in eis reb{us} leuorem dici, quæ aſperitate tactum nuſquam offen-
derent, leuitatem in ijs, quæ eſſent non ponderoſa.

Ducendi autem ſunt per uernum tempus, & autumnale. ]
Palladi{us} lib. VI . cap. XII . lateres vult fieri menſe Maio, fieri autem terra cre-
ta diligenter, & omni aſperitate purgata, mixta cum paleis, diu macerata, & in-
tra formam lateri ſimilem depreſſa longitudine pedum duorum, latitudine vni{us},
altitudine quatuor vnciarum. Semel admonendum lateres ad ſolem ſiccari, test{as}
igne percoqui, vt infrà cap. VIII . Hæ madefactæ & exiccatæ rurſ{us}, ad miracu-
lum dureſcunt. Nostri etiam test{as} vitro illinunt, vocant\’ vitreat{as}, aut lithargy-
ro oblinunt, vt vitrea detur ſpecies, de qua re in plastice ſcribem{us}. Propriè verè
dixit duci lateres, nam in forma inferciuntur, & ſubigendo in longum protrahun-
tur. Qua forma lana pollice duci dicitur, cum digitis ſubacta trahitur, & fingitur
in filum, qua ferrum, cùm cudendo porrigitur, & extenditur. Illud quo non præ-
tereundum later & lateri vſurpata à Columella lib. VI . cap. XIIII .

Fiunt autem laterum genera tria. ] Animaduerti Romæ & extræ
vrbem in veterum monimentis, trib{us} his laterum generib{us} non fuiſſe contentos,
ſed pro commoditate, aut gratia, maiorib{us} minorib{us} ue eſſe vſos. Extra portam La-
tinam in vinea Ioannis Mileti Trecenſis vidi refoſſ{as} tegul{as}, lat{as} quaqua verſ{us}
pèdes duos & ſeſcuncem, alt{as} vnci{as} du{as} & trientem, cum hac inſcriptione:

TEG C COSCONI
FIG ASINI POLL.

Solebant enim inſigniores figuli ſuum nomen addere, quod in palatinis, & in alijs
antè animaduerteram. Eò verò animi gratia conceſſeram cum benè doctis & amicis viris Antonio Angelo, & Dionyſio Gogerio.

Longum pede, latum ſemipede. ] Plini{us} lib. XXXV . cap. XIIII . Didoron longum ſeſquipede, latum pede dicit, quaſi à longitudine nomen accepe-
rit, hoc eſt duorum maiorum palmorum, qui ſeſquipedem efficiunt. Quam ſcriptu-
ram & probo, quid\’ me moueat ostendam infra capite octauo, & inueni in quo-
dam Vitruaij codice, ſed pro didoron erat ſcriptum lichum, mendosè. Lich{as} qui-
dem, vt ex Polluce didicim{us}, eſt, quantum ſpatij eſt inter pollicem & indicem ex-
tenſos, Georgi{us} Valla dichada legit, ſed quod duos palmos ait habere, hoc verum
eſſe non existimo, efficit enim digitos decem. Sed quid ad rem? Nostrum verò co-
diçem qui emendatum hac parte credet, Vitruuium fortaſſe ad longitudinem & latitudinem putabit reſpexiſſe. Vero tamen ſimili{us} fuerit de palmo minore intelle-
xiſſe, & latitudinem ſpectaſſe: nam duo palmi efficiunt ſemipedem. Verùm, vt di-
xi, magis placet, vt legatur, longum ſeſquipede, latum pede. Sed de palmo dicam li-
bri terty capite primo.

Ex his unum pentadorum, & c. ] Totum hunc locum ex coniectura,
cui incertæ atque fallaci, quandoque tamen loc{us} eſt, ita legendum existimo. Ex
his vnum pentadoron, alterum tetradoron dicitur. Doron autem Græci appellant
palmum, eo\’ munerum datio Græcè {δι}ῶρον appellatur, quòd ſemper geritur per
man{us} palmum. Id quod eſt quoquo verſ{us}, & c. Plini{us} mirificè nostram conie-
cturam adiuuat, qui lib. XXXV . cap. XIIII . ita ſcribit de laterib{us} loquens.

Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.

powered by Goobi viewer