Full text: Vitruvius: De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

At Tarenti nouem ad vndecim. Alexandriæ tres ad quinque. Cæterisq́; om nibus locis aliæ alio modo vmbræ gnomonum æquinoctiales ab na-
tura rerum inueniuntur diſparatæ. Itaque in quibuſcunque locis horo-
logia erunt deſcribenda, eo loci ſumenda eſt æquinoctialis vmbra: & ſi
erunt (quemadmodum Romæ) gnomonis partes nouem, vmbræ octo-
næ, deſcribatur linea in planitia, & ex media π [?] {ρο}ς ὀρθὰς erigatur, vti
ſit ad normam, quæ dicitur gnomon, & à linea, quæ erit planities, in finem
gnomonis circino nouem ſpatia dimetiantur, & quo loco nonæ partis ſi-
gnum fuerit, centrum conſtituatur, vbi erit litera A, & diducto circino
ab eo centro ad lineam planitiæ, vbi erit litera B, circinatio circuli de-
ſcribatur, quæ dicitur Meridiana. Deinde ex nouem partibus, quæ ſunt
à planitia ad gnomonis centrum, octo ſumantur, & ſignentur in linea,
quæ eſt in planitia, vbi erit litera C. Hæc autem erit gnomonis æquino-
ctialis vmbra: & ab eo ſigno & litera C, per centrum vbi eſt litera A, li-
nea perducatur, vbi erit Solis æquinoctialis radius. Tunc ab centro didu-
cto circino ad lineam planitiæ æquilatatio ſignetur, vbi erit litera E ſini-
ſteriore parte, & I dexteriore in extremis lineis circinationis, & per cen-
trum perducenda linea, vt æquè duo hemicyclia ſint diuiſa. Hæc autem
linea à Mathematicis dicitur Horizon. Deinde circinationis totius ſumen
da pars eſt quintadecima, & circini centrum collocandum in linea circi-
nationis, quo loci ſecat eam lineam æquinoctialis radius, vbi erit litera
F, & ſignandum dextra ac ſiniſtra vbi ſunt literæ G H. Deinde ab his & per centrum, lineæ vſque ad lineam planitiæ perducendæ ſunt, vbi erunt
literæ T R, ita erit Solis radius, vnus hybernus, alter æſtiuus. Contra au-
tem E, litera I erit, vbi ſecat circinationem linea, quæ eſt traiecta per cen-
trum, & contra G & H, literæ erunt K & L, & contra C & F & A, erit
litera N. Tunc perducendæ ſunt diametri ab G ad L, & ab H ad K. Quæ erit inferior, partis erit æſtiuæ, ſuperior hybernæ. Quæ diametri
ſunt æquè mediæ diuidendæ, vbi erunt literæ M & O, ibiq́; centra ſi-
gnanda, & per ea ſigna & centrum A, linea ad extremas lineas circinatio-
nis eſt perducenda, vbi erunt literæ P Q. Hæc erit linea π [?] {ρ ὸ}ς ὀρθὰς radio
æquinoctiali. Vocabitur autẽ hæc linea Mathematicis rationibus Axon: & ab eiſdem centris, diducto circino, ad extremas diametros, deſcriban-
tur hemicyclia duo, quorum vnum erit æſtiuum, alterum hybernum. De-
inde in quibus locis ſecant lineæ parallelæ lineam eam, quæ dicitur Hori-
zon, in dexteriore parte erit litera S, in ſiniſteriore V, & ab extremo he-
micyclio, vbi eſt litera G, ducatur linea parallelos Axoni ad ſiniſtrum
hemicyclium, vbi eſt litera H, Hæc autem parallelos linea vocitatur La-
cotomus: & tum circini centrum collocandum eſt eo loci, quo ſecat eam
lineam æquinoctialis radius, vbi erit litera X, & deducendum ad eum lo-
cum, quo ſecat circinationem æſtiuus radius, vbi eſt litera H, & centro

Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.

powered by Goobi viewer