DE ARCHITEC. LIB. V.
ex quibus neceſsitas cogit diſcedere ab ſymmetria, ne impediatur vſus. Non minus ſiqua exiguitas copiarum, id eſt marmoris, materiæ, reliqua-
rumq́; rerum, quæ parantur in opere, defuerint, paululum demere aut
adiicere, dum id ne nimium improbe fiat, ſed cum ſenſu, non erit alie-
num. Hocautem erit, ſi Architectus erit vſu peritus: præterea ingenio
mobili ſolertiaq́; non ſuerit viduatus. Ipſæ autem ſcenæ ſuas habeant ra-
tiones explicatas, ita vti mediæ valuæ ornatus habeant aulęregiæ, dextra
ac ſiniſtra hoſpitalia. Secundum autem ea ſpatia ad o@natus comparata
(quæ loca Græci πε{ρι}ὰκτ{ου}ς dicunt, ab eo, quo
[?]
d machinæ ſunt in iis locis,
verſatiles trigonos habentes) in ſingula tres ſint ſpecies ornationis, quæ
cum autfabularum mutationes ſunt futuræ, ſeu deorum aduentus cum
tonitribus repentinis, verſentur, mutentq́; ſpeciem ornationis in frontes. Secundum ea loca verſuræ ſunt procurrentes, quæ efficiunt vna à foro, al-
tera à peregre aditus in ſcenam.
108.
IN CAPVT VII. ANNOTAT.
Orcheſtra nomen à ſaltando nacta. ] Orchestram ab ὀρχέομ{αι}, id
eſt ſalto, ſiue gesticulor, dictam, locum eſſe in medio theatro, vbi ſunt deſignata ſe-
natorum loca, proximo cap. voluit. Id quidem apud Romanos. Nam Iuli{us} Pollux
lib.
IIII
. cap.
XIX
. Chori dicit eſſe propriam, vt ſcenam actorum. Quem locum
leg{as} oportet, ſi theatri partes ſcire cupis.
Et quæ præciſio fuerit. ] Hæc ſcriptura vitium habet. Scribendum enim
quà, mutato ſcilicet pronomine in aduerbium. Id verò mendi non ſemel in hoc opere
inuenitur.
Podij altitudo. ] Podium menianorum habet ſpeciem, loc{us} ſcilicet ad ſpe-
ctandum habilis, cui{us} pars, quæ magis prouehitur, pulpitum eſt, veluti pergula
quædam.
Cum corona & lyſi. ] Lyſim, & paulò pòſt vndam, pro eodem dicta exi-
ſtimauerim, nempe pro ſima recta, aut inuerſa, id eſt gula recta, aut inuerſa, vt Ita-
li vocant, quæ coronæ imponi ſolent, & vndam imitantur, hoc eſt, vndæ inſtar ſi-
nuoſæ ſunt. Sed in coronis, quæ ſupra Zophorum conſtituuntur, nunquam niſi rectæ
fiunt. In ſtylobatarum autem coronis inuerſæ aut etiam rectæ ponuntur. At in ſte-
reobatis, quæ baſſamenta vocant, animaduerti non niſi inuerſ{as} collocari. Figur{as}
ſubiunxi.
Pluteum inſuper
cum vnda. ] Pluteũ mo-
nui eſſe, quò inferiores co-
lumnæ à ſuperiorib{us} ſeiun-
guntur. Hoc autem loco, vti
lib.
IIII
. cap.
IIII
. pro podio dictum eſt: vt vel hinc vitruui{us} noster, quamuis
doctißimo lectori negotiũ facere poßit, quod eodẽ vocabulo diuerſis in reb{us} vtatur.