LIBER DECIMUS CAP. XVII 
congerebatur aquae magna multitudo ad extinguendum, si qua vis ignis 
immitteretur. Constituebatur autem in ea arietaria machina, quae graece 
dicitur ρod , in qua collocabatur torus perfectus in torno, in quo in¬ 
super constitutus aries " rudentium ductionibus et reductionibus 2 effi¬ 
ciebat magnos operis effectus : tegebatur autem is coriis crudis, quem¬ 
admodum turris2 
De terebra 2 vero has explicuit scriptis rationes. Ipsam machinam, 
uti testudinem , in medio habentem collocatum in orthostatis canalem 
ILLUSTRATIONES 
tabulatorum, certum quidem est , Veteres plurimum 
et nihil obstant, quominus interdum aliquem constru¬ 
studii impendisse in paranda a 
in turrib 
1s ad restil 
rint arietem ore inclinato 
ter, qui extat non 
la memo 
are suffici. 
basi sed in trunco colun 
guenda incendia. Inter tot ex 
raianae, et a Daci. 
Apollodori praeceptum (Pol 
rc. pag. 32), qui in par 
contra Romanos in quadam arce obsessos adhibitus 
incendio expositis boum intestina pro 
videtur. Secundum murorum evertendorum qualitaten 
tibus turr 
tubis acco 
mmodari docet, et intestinorum extremita¬ 
ariètes aut capite prominulo, aut inclinato, aut cu 
tibus utres aqua plenos aptat, qui pressi aquam sur¬ 
jam compara 
de, aut tridenti, aut falce pot 
Materia, ex qua efficiebantur ari 
sum emittant ; et 
si aliqua pars turris ardeat, quo dissi¬ 
capita, aut 
cilis sit aquae asc¬ 
ensus, et non praesto sit instrumen¬ 
spides, aut tridentes, aut falces, erat ferrea; raro 
tum illud, quod sipho nuncupatur, arundines perfo¬ 
iadmodum occurrit apud Pro 
ratas adhiberi, ipse praecipi 
10 v. 33), et in ariete a Fabrel 
t, per quas aqua eiacule¬ 
ope utrium pressionis. 
tto. Arietis tignum erat modo tetran¬ 
19 Quinque diversas arietis formas extitisse, ex Ve¬ 
lo rotundum 
20 Quod Vitruvius explicuit per verba rudentiun 
terum lectione didici. Prima , quae erat communis 
ductionibus et reductionibus , Athenaeus (de Mach. 
caput habebat arietino simile ; et huius speciei fuisse 
dixit di . Arbitrantur Perraulti 
arietem I 
Diadis, credi potest. Altera mucr 
onem cu. 
rebrae, uti secunda Diac 
datum tenebat ad instar te 
royus (Siéges des Anc. I 2 ), intra canale 
de qua infra . Tertia ad similitudinem incudis fac 
opulsum fuisse arietem, minime advertentes ho 
nam spectare, et 
icium ad sequenten 
érat , uti aries Vitigis contra Romam, 
narrante Pro¬ 
tifera erat 
copio (B. Goth. I 21) . Quarta trider 
nem fieri apud 
c de can. 
ienaeum. Verum quidem e 
ormam rostrorum navium lor 
entem mac 
qualis fuit 
ribus; sed si¬ 
ono huius 
de quo in capite decimo ne 
legetoris, 
nam huic assimilari a n 
militudo minime in arietis forma et artificio, sed in 
Quinta adunca erat ad instar falcis, qualis illa data a 
sola testudine arietaria locum habebat. 
Vegetio (Inst. Mil. IV 14). Quod ad primam, non erit 
21 Ut conditionibus a Vitruvio expositis satisfa¬ 
ab instituto alienum aliquid de ea fari . Potest enim 
prout visitur in Tabula 
effingi arietis caput vel ore prominulo, et huius acu 
m, arietem excogitavi 
XXVIII (Fig. 32). Con 
tutus iacet aries A s. 
mine muros percutiens, uti X in Tabula CXXXVII 
torum B, et est in altera parte suspensus ope funis 
Fig. 32) ; vel ore inclinato, et frontis crassitie illos 
catenae, uti necessitas requirit: ductionibus et re 
caput positum 
juatiens, uti Y. luxta secundum modum 
ctionibus rudentium C quatit muros ad magnos of 
fuisse, vulgo creditur, quia sic aries animal certat. A 
propulsatores 
effectus. Cum enim pulsandum 
diversam Veteribus adfuisse rationem ad arietis seli 
mitati, et tra- 
ducebant rudentes alligatos arietis 
n figuram, excogitari po 
st , scilicet. 
jectos per trochleas fixas in arrectariis, inde eos laxa¬ 
petu vehemei 
etum retrocedit , ut cum 
bant , ut aries retrocederet ; et sic vicissim agendo, 
uti suspicatus est Vegetius ( 
entur, primae adhaere 
Poliorcetica dantur diversa terebrarum 
enim pl 
lo arietem bellicum nobis exl 
tra, Vera terebra est illa, quae ab Apol 
avov 
mae extantia Marii trophaea, arcus S 
et Herone Iun. (d 
lodoro ( 
columna Traiani in basi, et aries ille F 
rmae fabrili, at ma¬ 
bus inventus, quem ipse retulit (de Col.Traiana cap. 
domibus n 
perforabantur, inde 
t aries a losepho (B. Iud. III 7) descri 
His resp. 
umsulph 
minutis et aridis lig 
prominulo ferro, et ab Ammiand 
itur. Terebra a 
tur, ut illi incenderen 
XXIII 4) arietis efficiens prominulam speciem 
Diadis erat quaedam arietis species, quae ab ariete 
autem intelligenda sunt quod ad consuetam formam,