DE ARCHITECTURA 
Coti regno est aqua, quam qui gustant, statim concidunt 3. Agro au¬ 
tem Falisco in via Campana in campo Corneto est lucus, in quo fons 
oritur, ibique avium *, et lacertarum, reliquarumque serpentium ossa 
iacentia apparent 22. 
Item sunt nonnullae acidae venae fontium, uti Lyncesto 3, et in 
Ltalia Velino 54, Campania Teano 5, alisque locis pluribus, quae hanc 
habent virtutem, ut calculos in vessicis, qui nascuntur in corporibus 
EMENDATIONES 
ibique avium — Licet plures Codices habeant ubique, tamen non pauci, uti Vaticani 4, 5, 8, 13, 14, 15, 16, 
Vallicellianus, Chisianus 2, Barberinus 2, Bononiensis, Caesenas, et Florentini 2, 3, 4, aptam vocem ibique 
retinent, quam Editores saec. XV selegerunt : sed neutra lectio arrisit locundo, qui edidit ubi, Codicibus Flo¬ 
rentino 1, et Mediolanensi 2 praceuntibus. Neque satis hoc fuit, plura etiam conatus est ; nam contra Codi¬ 
cum fere ommium et Editionum saec. XV consensum immutavit avium in anguium, cum solis Codcibus Bo¬ 
noniensi, Caesenate, Florentino 1, et Mediolanensi 2: utraque autem in re aseclas habuit Editores ceteros, 
dempto Schmeidero. Ego autem non video, cur a Codicibus sit discedendum; praesertim cum vox tbique locutio¬ 
nis continuitati melius conveniat, quam ubi, itemque vox avium constituat accuratiorem descriptionem, confir¬ 
mante Plinio, uti in LLUSTATOMUS. Quamobrem cum Schneidero, et Pontedera lectionem ibique avium restitui. 
umquam in Italia noverit huiusmodi loca, vienna, virena, virenna, virenam, vicinia, vicina? 
Velino — Qui 
ibus perhibentur voces, quarum primam referunt Editiones Sulpiciana et Florentina, po¬ 
le tamen a Cod 
praetulit locundus et fidenter posuit Virena, ceteris Editoribus consentientibus, s 
emam Veneta: secundam 
prum, Verum in tam manifesto amanuensium errore, cur ab aliis Scriptoribus au- 
Galianum demas et Schneide 
gilium non petierunt? Opportunum profecto remedium in Plinio deprehendissent, qui cum de hac ipsa ma¬ 
teria, nempe de aquis ad calculosos curandos sermonem habeat, haec ait (Hist. Nat. XXXI 5); Idem contin¬ 
t in Velino lacu potantibus. Huiusmodi emendationem primus excogitavit Budaeus, quem laudavit Perraultius, 
ale imitatus est Galianus edens Velina, optime secutus est Schneiderus scribens Velino, probante Stralico. 
ILLUSTRATIONES 
53 Cum oculus incidisset in locum Plinii (Hist 
jemoratur etiam a Svetonic 
51 Cottii regn 
esti aqua mentio fit, in men¬ 
Nat. II 106), ubi de Ly 
ilterius (in Nerone cap. 18) 
(in Tiberio cap. 
tem mihi subierat addere in Vitruviano textu post vo¬ 
incto Cottio in provinciae 
irrat, regnum 
cem Lyncesto verba , qui vini modo temulentos facit 
rmam esse redactum . Hinc Alpes Cottiae , et Cottia¬ 
d non solum Plinius narrat, sed etiam Theopompus 
ae civitates, quas nominat Plinius (Hist. Nat. III 24). 
1 Sotionem (in Excerpt. pag. 125), Seneca (Quaest. 
nem inductus eram, ut voces vid 
52 In tent 
Nat. III 20), Ovidius (Metam. XV v. 329), et Valerius 
Campana exp 
rem, et eis substituerem vi¬ 
qui omnes nihil de Lyncesti virtute ad 
M. (Mem. I 8), 
lum tuta conscientia egit s 
, quemadmod 
calculos dissolvendos referunt . Quare supra memora¬ 
85); cum via Flaminia ad agrum Fa 
tam additionem in Vitruvianum textum inserendi, tam- 
tinere possit, minime Campana, cuius tractus 
liseum pert 
quam e Codicibus sublatam, ratio quidem aderat : sed 
licet incertus , tamen inter plagam oi 
sicuti praeter memoratum ebrietatis effectum poterat 
ridionalem Romae probabiliter excurrebat. Se 
yncesti aqua et alium in dissolvendis calculis habe¬ 
ditionum traditio constanter 
manum ab indicata additione retraxi . 
tium meam coercuit voluntate 
54 Hoc de Velino confirmat Plinius, uti in EMEN¬ 
eo magis cum considerarem, impossibile non esse, ut 
55 Loquens Plinius (Hist. Nat. XXXI 5) de aquis 
idoneis ad calculosos curandos subdit : Et quae voca¬ 
t, campum Cornetum ita appellatum fuisse, quo 
situs erat arboribus , quae a Latinis dicuntur co 
tur Acidula, ab Teano Sidicino quatuor millibus pas¬ 
t ab alio 
um. Teanum dixit Sidicinum . 
4s, Ad historiam a Vitruvio relatam alludere videtu 
egit Stra¬ 
inius (Hist. Nat. XXXI 19) inquiens: Varro, ad S 
sano Apuliae distingueret 
éo o. Et Vi- 
racten in fonte, cuius sit latitudo quatuor pedum, sol 
bo (Geogr. V pag. 382) scrib 
oriente eum exundare ferventi similem : aves , quae de¬ 
truvio distinctionem alio modo notare visum est, scri¬ 
gustaverint, iuxta mortuas iacere. 
bendo Campania Teano .