DISQUISITIO II.
Praeterea plura dignoscentur, quae ad Ve¬
duodecim Alberti loca Polenus citat, quibus
terum Philosophiam, Physicam, Historiam,
honorifice nominatur Vitruvius: at cur in
Geographiam, Astronomiam, Opticam, Me-
verbis immoremur dum facta loquuntur?
chanicam, et Musicam attinent. Uno verbo,
Nonne Alberti Opus magna ex parte a Vitru¬
Vitruvii scripta non solum Architectis sunt
viano ductum est? Quod autem testimonium
apprime necessaria, sed etiam Philosophis,
hoc luculentius suae erga Vitruvium existi¬
Physicis, Historicis, Geographis, Astrono¬
mationis et observantiae poterat relinquere?
mis, Opticis, Mechanicis, et Musicis, omni¬
Cur autem interdum graecis vocabulis, et
busque iis, qui antiquas res perscrutantur,
graecis dictionibus Vitruvius usus sit, pro¬
eruditionis segetem exhibent uberrimam.
bandas, uti reor, iam supra causas explicui,
Et quoniam de Vitruviani Operis utilita¬
Mercurialis etiam profertur sententia, qui
te sermo fuit , silentio non praetermittam
(de Gymn. I 8) Vitruvium appellat apado¬
quorumdam Scriptorum querimonias de hoc
ooo, eumque sua aetate minimi aesti¬
summo Magistro, quae tamen tamquam ne
matum dictitat. Quaenam praeter hominum
bulae solis radiis obiectae habendae sunt,
opinionem scripsit umquam Vitruvius, ut
quae statim dissipantur. Itaque Vitruvii no¬
paradoxologi nomen impune tribui ipsi pos¬
men ab iniuriis vindicandum sumam, non
sit ? Huic interrogationi responderet , ve¬
quod ipse meis indigeat commendationibus,
lim, Mercurialis, iique qui in eius verba in¬
cum suum Opus perpetuam ipsi comparave¬
caute iuraverunt . Historiae, descriptiones,
et praecepta , quae a Vitruvio traduntur,
rit famam, sed ut omnibus Interpretis fun¬
nullam profecto sententiam exhibent , quae
gar officiis. Affertur ab invidis loannis Ba¬
sit praeter probabilitatem. Quod si huius¬
ptistae Alberti auctoritas, qui (de Re Aedif.
modi obtrectatio ea respicit , quae de varia¬
VI 1) scripsit de Vitruvio : sic enim loque¬
rum aquarum virtutibus Libro octavo retu¬
batur , ut Latini , Graecum videri voluisse
lit , haec praeterquam quod non sunt impro¬
Graeci, locutum Latine vaticinentur. At ani¬
babilia, aliorum Scriptorum firmata sunt
madvertant obtrectatores, Albertum Codi-
auctoritatibus, uti suo referemus loco. Si de
cum ope tantum cognovisse Vitruvium; quo
Vitruvio tale ausus est proferre iudicium
enim tempore ipse scribebat, nondum pri¬
Mercurialis, quid de Plinio dixisset ? Quae¬
ma Vitruvii Editio, quae Sulpiciana fuit,
ram insuper a Mercuriali, unde nam, minimi
lucem viderat , cum Alberti iam vita functi
aestimatum fuisse suo tempore Vitruvium,
Opus Architecturae prodierit anno, qui Sul¬
cognoverit? Si pluribus fuit ignotus, uti ipse
picii Editionem praecessit. Difficile est ex
indicat in Libri sexti Praefatione , id eius in¬
corruptis Codicibus, quales se exhibent plus
genuo pudori tribuendum est, cum rogare et
minusve Vitruviani , accuratam sibi ideam
ambire erubesceret . Quamquam quis tuto
Vitruviani stili efformare : et revera hanc in¬
affirmaverit, nulla aedificia eo tempore Vi-
culpat causam Albertus ipse, inquiens se in¬
truvium struxisse, cum non pauca sint, quo¬
venisse Vitruvii Opus ita affectum tempe¬
rum ignorantur Auctores? Certo interea sci¬
state atque lacerum, ut multis locis multa de¬
mus, basilicam Fanestrem ipsum aedificas¬
sint , et multis plurima desideres . Ceterum
se. Opinio viget adhuc apud nonnullos, qui¬
paulo ante Vitruvium laudaverat his apertis
bus tamen ego non assentior, ipsum theatri
verbis : Namque dolebam quidem, tam mul¬
M. Marcelli Architectum fuisse. Praeterea
ta tamque praeclarissima Scriptorum monu¬
quanam fronte contendere poterit Mercu¬
menta interisse temporum hominumque iniu¬
rialis, ipsum existimationem non habuisse
ria, ut vix unum ex tanto naufragio Vitru¬
apud suos, cum a tenera aetate scientiis phi¬
vium superstitem haberemus,Scriptorem pro¬
lologis et philotechnis fuerit eruditus, cum
cul dubio instructissimum . Praeter hunc alia