DE ARCHITECTURA 
carumque sex summa contractura perficiatur: quae autem a triginta pe¬ 
dibus ad quadraginta alta erit, in imo dividatur in partes septem et 
dimidiam , et ex his sex et dimidiam in summo habeat contracturae 
ratione ; quae erit a quadraginta pedibus ad quinquaginta, item di¬ 
videnda est in octo partes, et earum septem in summo scapo sub ca¬ 
nitulo * contrahantur * 25. Item si quae altiores erunt, eadem ratione 
pro rata constituantur contracturae 27. Hae autem propter altitudinis in¬ 
tervallum scandentis oculi speciem 28 fallunt , quare adiiciuntur crassi¬ 
tudinibus temperaturae 22 : venustatem enim persequitur visus, cuius si 
EMENDATIONES 
in summo.., capitulo — Codicum et Editionum saec. XV scripturam; in summo scapo sub capitulo, pervertit 
locundus in alteram, in summo scapi hypotrachelio, fortasse quia supra Vitruvius scripsit, in summis columna¬ 
rum hypotracheliis. Iocundum sectati sunt reliqui Editores , demptis Schneidero et Poleno cum Pontedera, 
qui lectionem Codicum in lucem revocaverunt. Haec clara est; et si cui adhuc suspecta sit, dicat potius, ver¬ 
ba, sub capitulo, glossam fuisse, nam antecedentia, in summo scapo, sufficiunt. 
Contracturge ... contrahantur — Verba huius periodi perturbata, depravata, et mutila iacebant in Codicibus 
et in Editionibus saec. XV. Ea locundus refecit, sed syntaxi non consuluit : hanc itaque ex integro restitui, 
uti in THESAURO declaratur. 
ILLUSTRATIONES 
certo loco centro constituto , lineas ratione naturali re 
26 Continet Tabula XXVIII quinque exempla co 
spondere , ut de incerta re certae imaginis aedificiorum 
lumnarum cum diversa contractura. Columna A quin¬ 
in scenarum picturis redderent speciem. Dum ex his 
decim pedum (Fig. 6*) habet in imo scapo partes sex, 
edocemur, speciem et aciem diversas res esse, cognosci¬ 
et in summo quinque : B a quindecim ad viginti 
mus, speciem indicare imaginem simulacrorum, et aciem 
des, in imo sex partes cum dimidia, et in summo qu 
oculi locum ubi visio fit. Et revera, uti indicat Vitru¬ 
que cum dimidia: C a viginti ad triginta pedes, in imo 
pse Libro sexto cap. 2, sentiebant Veteres, visio¬ 
septem partes, et in summo sex : D a triginta ad quadra¬ 
jeri per imagines sive species, vel ab ipsis simu¬ 
edes, in imo septem partes cum dimidia, et in 
lacris impulsas, aut ab oculis effusas. De variis spe¬ 
sex cum dimidia : E a quadraginta ad quinqua¬ 
cierum generibus subtiliter scripsit Lucretius (de Re¬ 
ginta pedes, in imo octo partes, et in summo septen 
rum Nat. IV v. 606, 739 et seq.). 
27 Cum Philandro convenire non possum, eamde 
29 Immerito a Schneidero inculpatur locundus 
contracturae rationem esse communem, si loco p 
qui cum in libris scriptis, et impressis invenisset trun¬ 
agatur de palmo, pollice, digito, aliisque mai¬ 
çam et insipidam lectionem, Hae autem propter alti¬ 
jat enim ratio inter ele¬ 
minoribusque mensuris: 
tudinis intervallum scandentes (vel scandentis) oculis 
menta harum mensurarum. Neque Galianus audien¬ 
idiiciuntur crassitudinibus tempera¬ 
dus cum dicit , ex Vitruvio deduci, columnas altio- 
vel oculi) 
um sensum, imo magnam obscurita 
turae, et ci 
res quinquaginta pedibus contracturam non recipère : 
tem in illis verbis deprehendisset, sano iudicio edidit, 
hoc textus non pandit , et e contra habet ; Item si 
Hae autem propter altitudinis intervallum scandentis 
quae altiores erunt, eadem ratione pro rata constituan¬ 
i speciem fallunt, quamobrem adiiciuntur crassi¬ 
tur contractura 
nibus temperaturae . Scripturam hanc vocat ine¬ 
28 Quid sit species oculi oportet nunc declarare 
ptissimam interpolationem Schneiderus oblitus uti bo¬ 
Ratus est Wesselingius (Observ. var. 118), oculi specier 
osam venditasse in anteriore pagina. Respuit eam 
idem esse iuxta Vitruvium ac oculi aciem. Sed con 
Polenus, et plura fatur quae vera sunt, sed mu¬ 
nostri Scriptoris mentem invenio. Ete¬ 
tilam illam scripturam non tuentur . Editores reliqu 
locundi auctoritatem secuti sunt, et merito. Unam tan¬ 
ex oculis humorem crassum aciem 
ita auferens 
tum mutationem feci adverbii quamobrem in qu 
ulentius in 
et acutam speciem relinquit : et li 
hoc frequentius est apud Vitruvium. Vitru 
ptimi Praefatione ; Ex eo moniti Democritus et Anaxa¬ 
indicare vult, quod altiores columnae propter altitu¬ 
foras de eadem re scripserunt , quemadmodum opor¬ 
dinem contractiores apparent in summo scapo, unde 
teat ad aciem oculorum, radiorumque extensionem,