LIBER SECUNDUS CAP. III 
id est quo nostri utuntur, longum sesquipede, latum pede  : ceteris duo¬ 
bus Graecorum aedificia struuntur ; ex his unum o, alterum rs- 
pov dicitur : épov autem Graeci appellant palmum, quod munerum 
datio graece cpo appellatur; id autem semper geritur per manus palmam. 
Ita quod est quoquoversus quinque palmorum, pentadoron, quod qua¬ 
tuor, tetradoron dicitur: et quae sunt publica opera pentadoro, quae pri¬ 
vata tetradoro struuntur ". Fiunt autem cum his lateribus semilateres "; 
itaque cum struuntur, una parte e lateribus ordines , altera semilateres 
ponuntur; ergo ex utraque parte ad lineam cum struuntur, alternis coriis 
parietes alligantur, et medii 2 lateres supra coagmenta collocati et fir¬ 
mitatem et speciem faciunt utraque parte non invenustam 33. 
ILLUSTRATIONES 
etiam suspicionem alit : sed contradicentibus omnibus 
generis inveniuntur quotidie in ruderibus Romanis, 
textibus scriptis impressisque, et nemine ex veteribus 
Pompeianis, Herculanensibus, Baianis, et Puteolanis, 
Scriptoribus dubium declarante, res anceps remanet. 
Alia ratione Ortisius et Straticus semilateres interpre 
9 Lydius fortasse hic later appellatus fuit, quod 
tantur : putant ipsi, fuisse lateres dimidia altitudine et 
eum invenerunt, aut adhibuerunt Lydiae populi, uti 
dimidia latitudine, uti visuntur in (Fi 
jura1a, et 
opinantur Salmasius (Exerc. Plin. p. 1232), et Wesselin- 
hos dici lat 
at non animadve 
gius (Observ. Crit. I 18). In veterum monumentorum 
onficiendam Vitruvia 
minime idoneos e 
uitur declaratio. Ut melius he 
gus lateres longos ses 
quipede, latos circiter 
structione 
construct 
observavit Nibbius (F 
or. Rom. Discorso Preli 
o concipiatur, delineavi eam in ( 
rum V. EMENDATIONES. 
in qua ex una parte ordines laterum ins 
ciuntur, e 
10 Later pentadorus aut tetradorus constat ex 
ex altera semilaterum alternatim, ita ut medium sin- 
nque aut quatuor palmis minoribus in longitudine 
rum laterum et semilaterum supra coagmenta in¬ 
demque in latitudine, uti repraesentat Tabula IX 
vrum sit collocatum. Erravit Galianus, qui in ea¬ 
ti monstrat 
parte disposuit lateres et semilateres 
ja praeterea datur etiam 
(Fig. 24, et 32) 
ve ne credas cum Barba 
igura 142). Vitruvii menten 
parietis in (F 
utus etiam Newtonus, q 
on est asse 
es pentadoros et tetradoros habuisse 
ui statuit ordinem 
ribus, et alterum ex semilateribus, et sic 
unum ex later 
etiam quinque vel quatuor palmos in crassitudine, ideo¬ 
que cubicos fuisse, uti ostendit (Figura 52, et 62). Prae¬ 
vicissim, uti ostendit (Figura 152). Relatae enim duae 
ter quam quod lateres cubici in antiquis aedificiis nor 
constructiones Vitruvianis verbis non respondent. 
reperiuntur, ii difficiliter exsiccarentur, male coque 
12 Minime habendi sunt medii lateres quasi dimidia¬ 
quia in medio essent: sed accipiendi sunt, ac 
rentur, et incommode in structuris adhibere 
ati monstrat Ta¬ 
vius scripsisset media laterun 
'igura 42) retuli etiam laterem cubicum Lydi 
ollocata ins 
tilem memorati Barbari et Rusconii sententiam. D 
bula IX (Fig. 132), ubi media lateri 
gmenta laterum in 
lateribus pentadoris et tetradoris mentio est etiam apud 
ciuntur su 
vius de l. 
ae hactenus scripsit Vitru 
(Hist. Nat. XXXV 49). 
emilateres eamdem habebant longitudinem 
repetuntur ab Anonymo in (Compendic 
Alias laterum species indicat 
et latitudinem dimidiam, quemadmodum 
cap. 10) 
eis Libro quinto cap. 11 ; memorat ! 
de balne 
Fig. 74, et 82) : haec videtur 
bula IX( 
interpretatio. Si 
los bessales ad efformandas pilas, quae sustinebant 
unt tamen qui 
rperam credi¬ 
semilateres efformatos fuisse a la 
ribus diagonaliter se 
tegulas bi 
teres dicto 
sdem lateres nominat in 
rum; et et 
ctis, uti re 
praesentantur in 
semnilat 
erant latei 
eres . leic 
res trigoni et noi 
lorum Libro septimo cap. 4. Aliam later 
rum humid 
Rust. VI 12) 
vandus occurrit duplex Galiani lapsus : primo Alber¬ 
qualitatem exhibet Palladius ( 
ritudine pedum duorum, latituc 
mirum, lateres long. 
tum et Barbarum hac de re obiurg 
qui revera de 
altitudine quatuor unciarum. De vera cras 
quam eos sem 
oquuntur, sed ni 
laterum declaranda minime sollicitus fuit Vitru¬ 
esse aslirmaverunt : deinde asseri 
vius ; sed haec ab eorum magnitudine, et officio quod 
in vestigiis veterum aedificiorum lateres trigonos non 
praestandum ab ipsis erat, dependebat. 
inveniri; quod prorsus falsum. Quamplurimi enim huius