LIBER SECUNDUS CAP. III
CAPUT III
DE LATERIBUS
taque primum de lateribus ’, qua de terra duci eos oporteat, dicam:
Non enim de arenoso, neque calculoso, neque sabuloso luto sunt du¬
cendi, quod ex his generibus cum sint ducti, primum fiunt graves, de¬
inde cum ab imbribus in parietibus sparguntur, dilabuntur et dissol¬
vuntur, paleaeque in his non cohaerescunt propter asperitatem ?. Fa¬
ciendi autem sunt ex terra albida cretosa, sive de rubrica, aut etiam
masculo sabulone ?: haec enim genera propter levitatem * habent firmi¬
tatem, et non sunt in opere ponderosa, et faciliter aggeruntur.
Ducendi autem sunt per vernum tempus et autumnale, ut uno
tenore siccescant: qui enim per solstitium parantur, ideo vitiosi fiunt,
ILLUSTRATIONES
1 Apud Veteres adhibebantur lateres tam cocti quan
2 Eadem refert Plinius (Hist.
t.XXXV49): Lateres
udi; ita Vitruvius Libro primo cap. 5 scripsit, aui
non sunt e sabuloso, neque
oso, multoque m
ctus later sive crudus . De utriusque generis lateribus
trum mixtionibus P
calculoso ducendi solo. De pa
mentio est apud Plinium (Hist. Nat. var. loc.), Varronem
dius (de Re Rust. VI 12) ait : Terra creta diligenter e
(de Re Rust. I 14), Palladium (de Re Rust. I 11, VI 12)
omni asperitate purgata, mista cur
en dep.
rabitur, et intra formam lateri sin
et Columellam (de Re Rust. IX 1, 6). Heic autem prae¬
3 Haec repetit Plinius (Hist. Nat. XXXV 49), se.
ipue agit noster Auctor de crudis. Hi in usu apuc
tomanos aliquoties fuerunt, uti inter alia ar¬
e cretoso et albicante, aut ex rubrica : vel si iam e
gumentum
habemus ex Dione, qui (Hist. Rom. XXXI)
sabuloso , e masculo certe. Minus distincte eadem ded
rat, Pompeii temporibus Tibe
xundation
Palladius (de Re Rust. VI 12).
lateres faciendi s
a. De creta nulli
terra alba vel creta vel rubric
ra aedificia lateritia destruxis
faciendo latere.
locus explicationis, cum nota sit omnibus. Quantum ad
quod probat, ipsos crudos fuisse. Si tamen nulli am¬
plius in antiquis aedificiis crudi lateres reperiuntur,
rubricam, credi potest cum Poleno, hanc esse cretam
rubri coloris; cum enim supra nominaverit albidam
haud credendum cum quibusdam ab incendiis eos co
heic indicavit rubram. Non ita tamen facile
ctos fuisse ; sed eorum iacturam fragilitati tribuere
nare, quid sit sabulo masculus. Noster Auct
debemus . Graecos etiam adhibuisse lateres crudos
multa suppetunt argun
pud Pausaniam. Scripsit
octavo cap. 1, et Palladius (de Re Rust. IX 8) ser
(Descr. Gr.
7) suis temporibus al
tes de modo inveniendi aquas dixerunt, ex sab¬
itonino viro senatorio refectam fuisse porticum Epi¬
anare, et ex sabulone ma¬
soluto exiles aquae venat
um primus igitu
sculo certiores et stabilioi
dauri apud fanum Aesculapii, quae antea erat ex la¬
hac de causa
sabulo solutus sit, alter erit concr
crudo ; eiusdem materiae erat ter
iquae ex eo manantis venae sunt star
eae in Arcadia (V 5); Cereris Stiriti
speciei :
etiam memorat sabulonem utriu
X 35); et apud Panopenses sacellum pro Aescu
Promethei statua (X4). Ex di
iuxta alios,
mum simpliciter sabulum, et
etiam Xenophontis (Hist. Graec.V 2, Memor. III 1)
sculum. Varias hariolatioi
Idus, et Straticus, que
apparet usus laterum crudorum apud Graecos. Multas
Barbarus, Philander, Bal
jenere assirmal
laterum crudorum u
gotium non absolverunt: a
t Dalechampius
litates enum
terra esse argillosa.
XV 48): cr.
(in Plinii Hist. Nat. X
melius inter se
licet, nisi sabulonem
lum accipienda pro
4 Levitas heic ne
coagmentantur , pauco caemento egent , ignis et foi
onitur, sed etiam
litate illa, quae gravitati op
nacum impensas non requirunt. Eos restituere cona¬
lum sensum concidunt interpretati
asperitati. In secund
tus est Cointerausius in Gallia ; et in volumine, cu
nes Perraultii douceur, Galiani pastosità, Ortisii mort
titulus (Ecole d’Architecture rurale), praecepta tra¬
dez, Rodi fettigkeit. Primum Newtogus retinuit light.
dit circa eorum usum.