LIBER SECUNDUS CAP. II 
CAPUT II 
DE RERUM PRINCIPIIS SECUNDUM PHYSICORUM 
PRAECEPTA 
IVunc revertar ad propositum, et de copis, quae aptae sunt aedifi¬ 
ciorum perfectionibus, quemadmodum videantur esse a natura rerum 
procreatae , quibusque mixtionibus principiorum congressus temperen¬ 
tur, ne obscura sed perspicua legentibus sint, ratiocinabor'. Namque 
nulla materiarum genera, neque corpora, neque res sine principiorum 
coetu nasci, neque subiici intellectui possunt: neque aliter natura rerum 
praeceptis physicorum veras patitur habere explicationes 2, nisi causae, 
quae insunt in his rebus, quemadmodum, et quid ita sint, subtilibus ra¬ 
tionibus habeant demonstrationes. 
Thales quidem primum aquam putavit omnium rerum esse prin¬ 
cipium . Heraclitus Ephesius, qui propter obscuritatem scriptorum a 
Graecis corso est appellatus, ignem . Pythagoreorum vero disciplina 
adiecit ad aquam et ignem, aëra et terrenum ’. Democritus, quique est 
eum secutus Epicurus, atomos, quae’ nostri insecabilia corpora, non- 
nulli individua vocitaverunt. Ergo Democritus , etsi non proprie res 
nominavit, sed tantum individua corpora proposuit, ideo ea ipsa dixisse 
EMENDATIONES 
Pythagoreorum ... terrenum — Periodus Pythagoreorum etc. iacet in omnibus Codicibus et Editionibus in- 
serta inter illam Democritus etc. et alteram Ergo Democritus etc.; ibi sermonis filum abrumpit, antecedens a 
consequentia separando. E contra si suo loco reponatur, uti 
ignem, recto cursu fluit oratio. 
Vitruvius enim cum primum dixerit, Thaletem statuisse pro prir 
erum aquam, Heraclitum ignem; 
bene subdit, Pythagoreos ad aquam et ignem adiecisse aëra et terrenum. 
quae — Habent Codices cum Editionibus saec. XV, Philander, ac Laëtus quos. Tenent iuxta Codicem Bo- 
noniensem Editiones locundi, Machaeropioei, Barbari , Galiani, Rodi, Bipontinae, et Poleni quas. At, cum 
apud Vitruvium pronomen relativum concordet cum sequenti nomine, scripsi quae cum Schneidero. 
ILLUSTRATIONES 
De rerum principiis fusius Vitruvius agit in Li¬ 
periodi Pythagoreorum etc. falsam positionem, de qua 
bri octavi Praefatione, ubi aperte se Pythagoreorum 
EMENDATIONIBUS 
noverunt . Quaeso 
loctrina circa atomos 
doctrinae fautorem ostendit. V. ILLUSTRATIONES ad prae¬ 
nmune habet I 
fatum locum. 
lagoreorum sententia de quatuor elementis ? I 
2 Clarius dicam : neque aliter natura rerum iuxta 
ure considerata , in hac periodo Vitruvius rati¬ 
physicorum vere explicari potest. 
m reddere voluit, quare atomi dicti sint corpora 
ent Interpretes, Vitruvium in hac periodo in- 
lividua; en verborum constructio: Ergo videtur De¬ 
dicare voluisse, quod Democritus 
mocritus , etsi proprie non nominaverit res , sed tantum 
proprie res 
scilicet aquam, ignem, aëra, et tei 
ora individua, ea ipsa ita dixisse, quod 
non nomin 
oposuerit 
visset, tamen ea ipsa significaverit sub atomorum enun¬ 
i sint disiuncta , nec laeduntur, nec interitionem re¬ 
ciatione . Eo facilius in hanc sententiam iverunt, quod 
cipiunt, nec sectionibus dividuntur etc.