118 
DE ARCHITECTURA 
beneficium dantes non accipientes ambiuntur. Quid 
enim putemus suspicari, qui rogetur de patrimonio 
sumptus faciendos committere gratiae petentis, nisi 
quod praedae compendiique eius causa iudicet fa¬ 
ciendum? 6. Itaque maiores primum a genere pro¬ 
batis opera tradebant architectis; deinde quaere¬ 
bant, si honeste essent educati, ingenuo pudori non 
audaciae protervitatis committendum ludicantes. 
ipsi autem artifices non erudiebant nisi suos liberos 
aut cognatos, et eos viros bonos instituebant, qui¬ 
bus tantarum rerum fidei pecuniae sine dubitatione 
permitterentur. Cum autem animadverto ab indo¬ 
ctis et imperitis tantae disciplinae magnitudinem ia¬ 
ctari, et ab his, qui non modo architecturae sed 
omnino ne fabricae quidem notitiam habent; non 
possum non laudare patres familias eos, qui literatu¬ 
rae fiducia confirmati per se aedificantes ita iudi¬ 
cant, si imperitis sit committendum, ipsos potius di¬ 
gniores esse ad suam voluntatem quam ad alienam 
pecuniae consumère summam. 7. Itaque nemo ar¬ 
tem ullam aliam conatur domi facere, uti sutrinam 
vel fullonicam aut ex ceteris quae sunt faciliores, 
nisi architecturam; ideo quod qui profitentur, non 
arte vera sed falso nominantur architecti. Quas ob 
res corpus architecturae rationesque eius putavi di¬ 
ligentissime conscribendas, opinans id munus omni¬ 
bus gentibus non ingratum futurum. Igitur quo¬ 
niam in quinto de opportunitate communium operum 
perscripsi, in hoc volumine privatorum aedificiorum 
ratiocinationes et commensus symmetriarum expli¬ 
cabo. 
CAPUT I. 
De aedificiis disponendis secundum loco¬ 
rum proprietates. 
Haec autem ita erunt recte disposita, si primo 
animadversum fuerit, quibus regionibus aut quibus