NOXVS. 
trantferatur in meridianum 10. & 2. & circunferentia inter 10. & 2, & signum o. erit arcué al¬ 
titudinis Solis supra meridianum hora decima, & secunda. Hac autem ratione, & uia sumentur reliqua 
ectemoriae circunferentiae, tam tropici Capricorni infra, quàm tropici Cancrisupra, ut in diagrammate A. 
uidere potes. Vt igitur praedictas circunferentias horologio accommodemus, & linearum multit udinem fu¬ 
giamus, fiet diagramma B. Esto igitur circulus o p qu n. pro meridiano, binis diametris in quatuor 
tetrantes dissectus: in diametro autem pqu. sumatur gnomonis longitudo ab e. ad t. tam supra e, quam 
infra, perque signa t. ducantur lineae aequidistantes diametro o n. quae sint rts. hae lineae planitiam, in 
qua umbrae protenduntur, ostendunt. Vt igitur umbrarum longitudines in planitiae lineas traducas, sumito a 
diagrammate A. circunferentias ectemorias, & transferas in diagrammna B. Eas quidem quae sunt Cancri 
in quartam n p. ab n. quae uero Capricorni in quartam n g. ab n. & respondentes horarum nume¬ 
ros appones a. quibus lineas per e. centrum ad oppositas planum rts. traduces. ubi lineae Cancri in 
r s t. qua est iufra o e n. Capricorni uero in linea r s t. quae superius est, designabuntur. Cum uero 
horologium ad ortum spectans describere uolueris, diagramma facies C. ubi circulus abcd, in cen¬ 
tro e. diameter a c. erit sectio communis ipsi meridiano, & finitori. b d. uero comminis sectio meri¬ 
diani, & uerticalis, ita ut a. ad meridiem, c, ad septentrionem statuas. ducatur item alia diametros media 
inter a d. quae sit fg. communis fectio aequinoctialis, & meridiani, quae diametros tantum super a extollatur 
quantum in analemmate tollitur aequinoctialis supra finitorem, in hoc diagrammate, quod C. litera indicat 
ponendae sunt meridianae circunferentiae, ac illae primùm, quae sunt Cancri c o. ci. cl. cu. c.r. a pun¬ 
cto c. uersus d. & notandi sunt respondentium horarum numeri. quę omnia literis, numeris, seu cha¬ 
racteribus delebilibus notabis. expeditis his diuisionibus in diagrammate C: lineas duces a punctis o. 
i. l. u. r. per centrum e. ad oppositas partes circinationis, tam eas, quae ad Cancrum, quàm eas, quae 
ad Capricornum pertinent, inde a diagrammate B. deduces in diagramma C. longitudines umbrae, super li¬ 
neas respondentes horis iam ductis à circunferentia ectemoria. deinde connectes horas Cancri, cum horis Ca¬ 
pricorni, & habebis horologium ad ortum. Eadem ratione horologium facies ad occasum spectantem, trans¬ 
ferendo lineas omnes in quartum a b. & notando post meridianas horas, quemadmodum est in diagramma¬ 
te D. At in diagrammate E. horae sunt a meridie, ante meridianae. in F. Vero pomeridianae. sicut in H. 
horae ab occasu antemeridianae, & in G. pomeridianae. Iam uerticalia, plana, & meridiana explicata 
sunt, angulique expositi, & circunferentiae omnes, unde latitudines, & longitudines umbrarum excipiebantur, 
Modo rationem ostendemus, qua horologia in plano aequinoctialis conficere possimus, rem quidem non minus 
facilem, quàm iucundam. Esto meridianus a bcd. cuius diameter a c. aequinoctiali detur: in eo 
sint, quemadmodum in analemmate diametri circulorum signorum fh. Cancri, & Capricorni hm. Ge¬ 
minorum, & Sagittarij. gl. Tauri, & Virginis. Sumatur in linea e b. gnomonis longitudo e 3. & 
per 7. linea planitiae l o. ducatur in quam per e. centrum a signis f g h. ducantur lineae get. h 
e s. f e r. ita ut 3 r. sit longitudo umbraetropicorum. 3s, Geminorum, & Sagittarij. 3 t, Tauri, 
& Virginis. ut uides in diagrammate A. ex quo sumes interuallum 3't. & circulum duces a h cd. in 
centro e. in quo circulum alium facies aequidistantem, iuxta interuallum 3 s. ab eodem diagrammateAA. 
Erit autem fg h i. demum, ex interuallo 3 r. alium facies k l mn. hi circuli referunt in plano ae¬ 
quinoctiali parallelos signorum a diagrammate A. sumptas ab umbrarum longitudinibus in planitiae linea 
1 7 0. diuidatur deinceps minor circulus klm n. in duis partes inaequales iuxta sectionem Cancri, quae 
4° est supra finitorem, ita quod KI m. sit maior, quae Cancri k n m. m nor, quae sit Capricorni, & produ¬ 
cta linea k m. ad extremam circinationem ad signa a c. diuidentur reliqui circuli iuxtas proprias se¬ 
ctiones per lineam a f km h c. communes illius plani, & finitoris. Quare si uelis horas antiquorum 
describere, diuides utramque portionem in duodenas partes incipiens a sectione illius plani, & finitoris. in mi¬ 
nori quidem circulo ab m. in maiori uero ab e. & ita singula tria signa continenti linea coniunges, ut in dia¬ 
grammate P. Quod si horas ab occasu uelis, diuisionem incipias ab m. minoris & à c. maioris circuli 
tam supra quam infra finitoris lineam ut in diagrammate D. horas autem ab ortu inuersum hoc dabit horo¬ 
logium. ut in digrammate E. Ameridie uero a meridiano b. diuisio incipienda est. ut in diagrammatae C. 
Quoniam uero nimis distat ab aequinoctiali initium Tauri, & Virginis, aut a Libra Scorpius, & Pisces: ideo 
si proprius umbram earum parallelorum in diagrammate A. sumpseris, ut in signo qu. & à qu. traijcies 
50 lineam per e. ad planitiam 1 3 o. habebis maiorem circulum, in quo tres alios inclusos & horarijs lineis 
iam distinctos, & parallelos constitues. In his iam dictis horologijs duas habebis superficies, altera ad uer¬ 
ticem, & polum superiorem, altera ad inferiorem spectabit. prior erit in portione a bc. in qua horae erunt 
signorum septentrionalium. Posterior erit inportione a dc. in qua horae erunt signorum meridianorum: in 
utraque tamen ponetur gnomon in e. ad angulos rectos. Quoniam uero non solum fiunt horologia in planis 
illis immobilibus, qualia hactenus declarata sunt, sed etiam in planis mobilibus describuntur, quae inclinata 
uocantur, quia ad aliquod ex immobilibus planis non sunt ad angulos rectos, ideo hoc loco uelim, ut exhis, 
quae dicta sunt, ingeniosi, ac studiosi gnomoni ces uiam, & modum inueniant horum horologiorum conficien¬ 
dorum. ut autem prorsus non declinent a scopo, exemplum afferam, tanquam initium huiusce speculationis. 
Horologium igitur in plano uerticalis mobilis ratione finitoris immobilis illi est ad angulos rectos, sed ratione 
60 meridiani immobilis, atque etiam uerticalis im nobilis non est illis ad angulos rectos. Similiter quoque boro¬ 
logium