LIBER SEPTIMVS.
Quomodo siat ostrum colorum omnium facticiorum excel¬
Cap. XIII.
lentißimum.
Neipiam nunc de ostro dicere, quod & risimam, & ecellentisimam habet, prater hos
colores, aspectus suauitatem. id autem excipitur ex conchylio marino, quo purpura infi¬
citur, cuius non minores sunt, quàm caeterarum naturae rerum, considerantibus admira¬
tiones, quod habet non in omnibus locis, quibus nascitur unius generis colorem, sed So¬
lis curlu naturaliter temperatur. Itaque quod legitur Ponto & Callia, quod eae regiones sunt prosi¬
mae ad septentrionem, estatrum: progredientibus inter septentrionem, & ocidentem inuenitur luci¬
dum. Quod autem legitur ad aequinoctialem orientem, & ocidentem, inuenitur uiolaceo colore.
Quod uero meridianis regionibus excipitur, rubra procreatur potestate, & deo hoc rubrum. Khodo
etam insula creatur, ceterisque eiusmodi regionibus, quae prosimae sunt Solis cursu. Ea conchylia cum
sunt lecta, ferramentis scinduntur, e quibus plagis purpurea sanies, uti lachryma proffuens excussa in
mortaris terendo comparatur, & quod ex concharum marinarum testis eximitur, ideo ostrum est uo
citatum. Id autem propter salsuginem cito fit siticulosum, nisi mel habeat circumfulum.
De ostro quid dicat, Vritru. satis apertum est. Conchylium marinum pro purpureo pisce samitur. cum enim
dicitur conchylium pur pura piscis intelligunt, quoniam uero multi color purpura est secundum diuersas re¬
ciones, atra enim, liuida, uiolacea, & rubra est; ideo cum apud poetas purpureum legimus uel mare, uet
animam, uel sanguinem, uel aliquid aliud, id colorem intelligere debemus, quem res postulat, ut inteligatur:
quanquam pro pulchro purpureum quandoque simi non ignorem. Caterum infectores aiunt, ut notatur in
hieroglypb. quas purpuras in artis sue usum parant, saxo uno istu collidendas, unde sabitarius ille sanguis ad
tinctum optimus emanat. quòd si ictu fefellerit, neque purpura statim exanimata fuerit, frustra reperiri,
quia pre dolore sanguis in uniuer sum corpus diffasis uaneseat. Hinc aiunt Homerum solitui de js, qui udtido
aliquo uulnere perempti fuer unt, pur purea eos morte sublatos dicere. Purpurae autem tam acuta, & uatida
est lingua, ut ed conchulas, & quascunque sui generis testas perforare possit: Vnde in maledicos purpurae lin¬
qua obijcitur. Quoniam uero ex testaceorum genere est, ideo ostrum nominat ur Sm 7e öefaus. ne quis ab ostrea
pisce purpuram ferintelliat, quomodo autem ad lanas appararidebeat docet Plin.lib. 9. cap. 38.
De purpureis coloribus.
lunt etiam purpurei colores infecta creta rubiae radice, & hysgino; non minus ex floribus
alij colores. Itaque tinctores cum uolunt sil Atticum immitari, uiolam aridam conijcie¬
tes in uas cum aqua conferuescere faciunt ad ignem, deinde cum est temperatum conijciut
Cap. XIIII.
in linteum, & inde manibus exprimentes recipiunt in mortarium aquam ex uiolis colora¬
tam, & ex ea eretriam infundentes, & eam terentes efficiunt silis Attici colorem. Eadem ratione uaci¬
nium temperantes, & lac miscentes purpuram faciunt elegantem. Item qui non possunt chrylocol¬
la propter caritatem uti, herba, quae luteum appellatur, caeruleum inficiunt, & ut untur uiridissimo co 40
lore. Haec autem infectiua appellatur. Item propter inopiam coloris indici cretam Selinuliam, aut
annulariam, uitrumque, quod Graecè yalon appellant, inficientes, imitationem faciunt indici coloris.
Quibus rationibus, & rebus ad dispositionem firmitatis, quibusque decoras oporteat fieri picturas: item
quas habeant omnes colores in se potestates, uti mihi succurrere potuit, in hoc libro perscripsi. Itaque
omnes aedificationum perfectiones, quam habere debeant opportunitatem ratiocinationibus septem
uoluminibus sunt finitae. In sequenti autem de aqua, si quibus locis non fuerit, quemadmodum inue¬
niatur, & qua ratione ducatur, quibus rebus si erit salubris, & idonea probetur, explicabo.
Rubia (Eritrodanum uocant) radix est rubra, qua tinguntur lanae, pellesque perficiuntur; nostri fruggiam
dicunt. Hysginum, uacinium, & hyacinthum idem. Franciscus Massarius agrestia eße mora nostra uult: cer¬
te expertus sum ex moris, & etiam ex quibusdam spinarum baccis colores fieri praestantissimos, linteolaque tin¬9
gi ad colores uarios exprimendos, & earum temperatura diuersa diuersosque colores effici: ex floribus autem co
lores lixiuio aliqui utiliter extrahunt; & in eo cretam infundentes (intellige eretriam) quα, & alba, & cinerea
est teste Plin. Creta Selinusia lacha est. Annulare candidum est, quo muliebres picturae illuminantur, fit ex cre¬
ta admixtis uitreis gemmis ex uulgi annulis, unde, & annulare dicitur. Luteum Ruellius guadum dictum pi¬
tat, herba infectorijs cortinis nota tingendis luteo colore pannis. in hanc sententiam pedibus it Philander.
Finis Libri Septimi.
M. Vitr.