TVIXTVS. 
R.STICARVM loca adiuncta foris quàm calidisimis partibus oportet constitui, ut per hyemem 
sine molestia tempestatum se conferre in eas negotiatores posint. Earumque latitudines non minus 
quàm ex tertia, nec plus, quàm ex dimidia longitudinis parte constituantur. nisi loci natura impedierit, 
& aliter coegerit symmetriam commutari. Sin autem locus erit amplior in longitudine, Chalcidica in 
extremis constituantur, uti sunt in Iulia Aquiliana. Columnae basilicarum tam altae, quàm porticus 
latae fuerint, faciendae uidentur. porticus quàm medium spatium futurum est, ex tertia finiatur. co¬ 
lumnae superiores minores, quàm inferiores (uti supra scriptum est) constituantur. Plute um, quod 
fuerit inter superiores columnas, item quarta parte minus, quàm superiores columnae fuerint, oporte¬ 
re fieri uidetur: uti supra basilicae contignitionem ambulantes ab negociatoribus ne conspiciantur. 
Epistylia, zophori, coronae ex symmetrijs columnarum, uti in tertio libro diximus, explicentur. 
Cum foro basilicae, aerarium, carcer, curia coniunguntur, ideo mibi peropportunum uisum est unico uesti¬ 
gio omnia huiusmodi membra describere, ut ea quaeforum constitunt, suis locis diponantur. nam Vitru. ca¬ 
pite huius uoluminis tertio inquit. §Cum forum constitutum fuerit? tractauerat enim de arario, curid, car¬ 
cere, & basilica. unde cum uellet ad theatrorum designationem peruenire, dixit ea uerba. SCum igitur 
forum constitutum faerit, 8 Basilicae nomen (si uelimus interpretari) regiam significat, in ea ius dicebatur 
suh tecto, magnad, in ea rerum negotia tractabantur. legitur apud Plutarchum Paulum Aemilium magnisi¬ 
centissim am bastlicam construxisse, ac nonaginta ex nostris millia aureoram in ea expendise. putant hodie 
nonnualli eam fuisse inter sancti. Adrian, & Faustinae templa. iubet ergo Vitr. Basilicarum loca disponi apud 
forum, immo esse foris coniuncta, locis quàm calidissinis, redditque; rationem, ut per hyemem sine molestia 
tempestatum se conferre in eas uegotiatores posint. Intell git autem calida loca a septentrione, & Aquilone 
quersa, quemadmodum ipse decimo huius uoluminis cabite declarat. Constituta area, in qua basilica sit 
collocanda, ad synmetrias peruenit. Easilica nescio quià cum ade sacra commune habere debet, non tamen 
equali dignitate construenda. Litigantium, notariorum, scriptorumqu; copis inseruiendum est, ideo ampla 
libera, luminosa, porticibus, tribunalibus abundare oportet. Latitudo non minus quàm ex tertia, nec ma¬ 
eis qudim ex dimnidia longitudinis constet, idest non sint minores basilice in latitundine sesquialtera, iec maiores 
dapla proportione cum longitudine, ea tamen conditione, ut libera area sit, nec ulla alia ratione impedita. iunc 
enum loci natura coget symmetriam commatari, quod quando euenerit, obseruabinus maiorem proportionem 
quàm feripotest, dandam esse, nam s. sesquiquartam, & sesquitertiam dare possimus, eligemus ses quitertiam, 
epr ita de alijs. Cum uero libera erit area, obseruabinus eas proportiones, quas Vir. dirit, unde uidetur error 
eorumn, quitripla proportione constare basilicarum longitudines ad latitudinem direre. nam cum Fitr. ditit 
nomn minus qudm ex tertia, si riplam intellieremuis st contra ula quod dirit, ne plus qudim ex dimidia. nam 
plu est tripla, quin dimidia. Siuero adhuc amplior, at depla proportione, adscare basilica posimuis tune in 
extremis chaleidica constituantur. Albertus non chaleidica, ed causilica legit & patat fusse ambulationes 
secundi tribunal transuersas, ubi rbetore, & causidici uersarentur quae formam T litere effcerent. boc non 
placet. Ali leguant chalcidica. unde apud se rtum Pompeium Philander ai se legisse chaleidicum genis ese ausi¬ 
ci, ab ur be Chaleide dictum. Arnobiuslib. 4. contra gentes. Seribuntur Dij estrin triclinijs calestibus, 
atque in chaleidicis aureis cenitare, potar, & ad ultinum sidibus, & uocum modulatione muileert. hac satis 
placent, quando non liceat nobis uerbum mutar, & ta ut a Lacedemonijs Laconicum, ita a Chaleidensibus, 
chalcidicum dici. Ali legunt chaleidica semiliter, & inter pretantur offcinamn, ubi pecumia cuditur, quam 
40 nos cecan dicimus. Erant enin apud antiquos triumuri pecunie cudenda, quosin areis muimmuis ita ser pros 
obseruahinugs J. M. J. F. F. idest auro, argento, are stando, feriundo. cunaq; conincta foris ea mem¬ 
bra esse debeant, selet arariusmn, curia, carce, ≈ aslia, u sequenticapite ostenietur, non abserdamn u¬ 
detur offeinam ean, selocus patiturs, prope bastlecamn constiruendam. legunt alij chalciaca apre andem offei¬ 
nam intelegant, quan dir, & nallamn ponant differentiam inter chalcidica, & chalcica. Nyulidibun ept, 
quin reperiatur hoc nomen chalciaca. Primoenim wolumine Thucyd. inquit. Petebant etiamn Atbemenges 
a Lacedemonis, ut aliam quoque offensionem illatam templo Minerue chalcice dluaerent. Mineria enin 
datemplo are facto aut asatua area ite ocabatur. Sed qui ex aere templa dixerit ertruscta ? Aio ome fas¬ 
seloeum hostodat un legationibus, qui Cracost sie dicebatur, a Crecin taunquamn a digniori gente lenom¬ 
natum, quo loco Plin. Flaminium uouise templun dicit areum Concordie,se forte populan tum aiss¬ 
50 dentem conciliare posse. Sed cum pecuniam non posseta populo erigere, ut edemn construeret, er sanerator¬ 
bus mualcta aediculam eam fecit. Qgare non est dubitandum, quia hoc nomen reperiatur. Sed quid ad rein? 
puto ego de basilica ea Vir: loquatu asse que inforo lulio, ubi Cesar steterat atisicata erat, ibi enn the- 
mnarumn uestigia restant, & quaedam Aquli memoria, Aquilius enim inder erat, de cuius domo, apa cier. 
leges. er no inseriptionem uidinus, in qua mentio fasta est Aquili inforo lulo, ideo codlicibuirilagsem¬ 
mar in quibus legiturin ulla Aqguiliana ap; non in lulia. Hec nos comiesturari possamus, sed cum austhortate 
repertimn st caleidica ese magne, ≈ anpla quedan adifeiaeredere possinus non mnadleselegendin ca¬ 
cidicas; id est loca ampla, in qua magistratus conueniebant more Calcidensium edificata. 
COLVANAE Basilicarum tamalte, quàm porticus latge fuerint, faciende uidentur. Qantaest 
latiugdo portieus a colammis ad pariete, tam alte coluanne sant faciende. sedqueretaliqus delatiamne por¬ 
60 ticus quanta esse deb et, Respondetur. 
Porticus