Diſſertatio Sexta. lit, non potui non mirari; deinde ſæpiùs, quoad licuit, ob-
ſervavi. In proximi templi ſupremo tholo infixa erat ex craſ-
ſiore laminâ ferreâ crux, ut apparebat, auro obducta, & in plano circuli Meridiani collocata. Eram in conclavi, cujus
feneſtra una aliquantò altior à pavimento Ortum reſpiciebat,
ideò horis pomeridianis Solis luce, quam Crux illa repercu-
tiebat, uberiùs gaudebam, ſed illa per cubiculum diffunde-
batur non ſervatâ certâ Catoptrices lege, quemadmodum
etiam cum oppoſitus paries dealbatus lucem reflectit. At ubi
Sol certam ab Horizonte altitudinem atque à Meridiano de-
clinationem aſſecutus fuerat menſe Auguſto circà horam vi-
geſimam ſecundam, tunc per feneſtram lux in adverſum pa-
rietem ferebatur, certâ quidem figurâ carens, ſed peculiari-
ter clarior, tàmque tremula, ut cœperim ſuſpicari, an tàm
valido impulſu Solaris lux crucem ipſam ferream percuteret,
quantus ſatis eſſet ad illam flectendam tantiſper, dum virtu-
te ſuâ elaſticâ ſe illa reſtitueret. Verùm animadvertebam tre-
morem illum non eſſe reciprocum quendam integræ lucis mo-
tum diſcurrentis ex loco in locum in pariete (id quod effeciſ-
ſet crux commota, ſicut cùm ſpeculum tremulâ manu te-
nentes radium Solis reflectimus) ſed lucidæ imaginis extre-
mas oras celerrimâ viciſſitudine lucere, & obſcurari, perinde
atque ſi Solis lux admitteretur per foramen, quod ſponte ſuâ
viciſſim dilataretur atque coanguſtaretur, non tamen occlu-
deretur. Hoc idem, quod in luce Solis repercuſsâ, in dire-
ctâ obſervavi, quæ per foramen projicitur in oppoſitum pla-
num ita remotum, ut circulus lucidus amplior efformetur,
ſed luce dilutiori; nam ſimiliter lucidam aream amplificari
& viciſſim extenuari videmus; id quod non adeò manifeſtum
eſt, quando circulus lucidus minor eſt, & lux acrior oculum
perſtringit. Quod experimentum optimè convenit cum motu
porrectionis & contractionis, quem luci tribuimus: dum,
enim ſe lux contrahit, minuitur Solis diſcus apparens, qui
augetur, dum ſe illa explicat: quia autem augmentum hoc
& decrementum oritur ab extremis Solis partibus, ideò in
ipſo imaginis ambitu potiſſimùm apparet viciſſitudo illa clari-
tatis & obſcuritatis. His poſitis nullus dubito, quin crucem
illam ex Sole collucentem vidiſſem ſcintillare, ſi oculum ibi
collocâſſem, ubi imago illa lucida apparebat. Si igitur ita,
Solis lux inciderit in faciem Veneris aut Mercurii, quomodo
tunc in crucem illam, oculo noſtro Venerem aut Mercurium