CHRISTIANI HUGENII
Siderum vel Terræ nomine, in prima Geneſi, etiam Plane-
tæ, qui præter Solem Lunamque ſunt, comprehendantur; atque etiam Jovis & Saturni Comites; poſſe non tantum
plures alios utriuſque generis includi, ſed & res innumeras
quas in ſuperficie eorum ſummo opifici collocare placuerit. Porro non neſcire eos quo pacto interpretandum ſit, quod
dicitur omnia propter hominem condita eſſe; neque eo ſi-
gnificari, ut a pluribus jam eſt animadverſum, tot ingentia
corpora ſtellarum, quas partim videmus, partim nec vidiſ-
ſemus quidem unquam, ſi Teleſcopiorum auxilium defuiſſet,
noſtræ utilitatis aut contemplationis gratia fuiſſe condita; quia id abſurde diceretur. Quare cum operum Dei magna
pars extra conſpectum hominum ſit poſita, neque ad eos
pertinere videatur, haud alienum eſſe opinari, aliquos exta-
re, qui illa propius aſpiciant & admirentur.
156.1.
Conjecturas
haſce S. Scri-
pturis non
adverſari.
Sed dicent fortaſſe, cum de his ipſe ſupremus auctor nihil
amplius docuerit aut revelarit, credendum eſſe ſibi ſcientiam
eorum reſervaſſe, ac proinde temere, & curioſe nimis de iis
inquiri. At nimium ipſos ſibi ſumere ajo, ſi definire velint,
quouſque homines inveſtigando progredi debeant, diligen-
tiæque eorum modum ſtatuere; ac ſi terminos, quos hic
Deus præſcripſit, certo cognitos haberent; aut in hominum
poteſtate eſſet illos prætergredi. Et ſane, ſi talibus ſcrupu-
lis retenti fuiſſent qui ante nos vixerunt, adhuc ignorari po-
tuiſſet quænam Telluris eſſet figura, aut quæ magnitudo, & num aliqua Americæ regio. Item an Solis radiis Luna illu-
ſtraretur, quibuſve ex cauſis aut hæc aut ille deficerent; ac
pleraque alia, quæ Aſtronomorum laboribus repertiſque ac-
cepta referimus. Quid enim tam abſconditum & inacceſſum
videbatur, quam quæ de rebus cœleſtibus in aperta luce nunc
poſita ſunt? Ex quo intelligitur induſtriam mentiſque acu-
men hominibus data eſſe, quibus paulatim rerum naturalium
cognitionem conſequerentur, neque eſſe cur conari deſina-
mus & ulteriora inquirere. Attamen reconditiora illa, qui-
bus hic præcipue inſiſtimus, ſcimus non eſſe ejuſmodi, ut
quærendo penitus inveſtigari poſſint. Itaque nihil veluti